ترفندهای پشتیبانی از ایده برای ماندگار کردن سخنرانی
همه ما دچار حواسپرتی هستیم. حواس پرتیهای گذرا یا دائمی که در برخی افراد شدیدتر و در برخی خفیف و حتی نادر است. این ذهن مشوش در گیرودار زندگی و با درگیری شغلی گرفتارتر میشود و بنابراین طبیعی است اگر سریع موضوع گفتگو را از یاد ببریم، همان لحظه که اسم چیزی را میشنویم بلافاصله به دست فراموشی بسپاریم و یا به جز این حواس پرتی به طور کلی از شنیدن، یادگیری و کسب مهارت خیلی زود خسته شویم. به جز این خصلت عمومی، ویژگیهای خاص فردی نیز در کنار این عامل باعث میشود زمانی که برای اولین بار مطلبی را میشنویم، تاثیر آن به حداقل برسد بعد از چند ساعت ردّ آن به طور کلی از ذهن پاک شود و بعد از چند روز یا چند هفته تقریبا هیچ اثری از آن باقی نماند. سخنرانانی که به خوبی با ساختار ذهنی و روانی مخاطبان آشنا هستند، برای رفع این مشکل از تکنیک مفید و پرکاربرد پشتیبانی از ایده در طول سخنرانی استفاده میکنند تا به این شکل سخنرانی ماندگارتری داشته باشند؛ اما چه طور؟
در ترفند پشتیبانی از ایده، یک سخنران تلاش دارد با تکرار اما از راههای خلاقانه، خشکی و یکنواختی سخنرانی را از بین ببرد، مخاطبی که دچار بیحولگی و کسالت شده است را بیدار کرده و در عین حال با بارها پافشاری روی یک مطلب آن را در ذهن مخاطب تثبیت کند. هر چند که این امر در سخنرانیهای کوتاه تقریبا عملی نیست اما سخنرانیهای طولانیتر قطعا به این ترفند نیاز دارند.
برای این که یک ایده را در خلال سخنرانی تقویت کرده و به زبان سادهتر تا آخر پشت آن بایستیم ابتدا باید با مفهوم بحث آشنا شویم و سپس انواع ترفندهای شناختهشده را بررسی کنیم.
پشتیبانی از ایده برای ماندگار کردن سخنرانی
بر خلاف بسیاری از ما که بحث را عمدتا نتیجه یک تنش بین دو طرف میدانیم و با شنیدن این کلمه به یاد چالش و حتی مشاجره میافتیم، واژه “بحث” ریشهای لاتین دارد که در زمان قدیم و طی آن معمولا اختلاف نظر منتج به صلح و دوستی میشده است. هر بحث دو بخش کلی دارد: پشتیبانی و سپس نتیجهگیری.
در بخش پشتیبانی از جملاتی به عنوان شاهد و برای تثبیت ایده استفاده میکنیم و در نهایت هم در نتیجهگیری اصل مطلب را تلخیص میکنیم. فرض کنید در یک سخنرانی مرتبط با پیشگیری از چاقی از دوران کودکی قرار دارید. اگر قرار باشد پشتیبانی از ایده داشته باشید تا نهایتا به یک نتیجهگیری قوی برسید باید از چنین الگویی استفاده کنید:
- چاقی در سنین بالا ارتباط تنگاتنگی با استفاده از فست فود در دوران کودکی دارد
- چاقی کودکان ارتباط نزدیکی با ابتلا به دیابت نوع دو در بزرگسالی دارد؛ عاملی که با تاثیرات زنجیرهوار منفی زیادی روی سلامت دارد
نتیجهگیری: با توجه به عوارض این سبک زندگی، از همین حالا و از سنین پایین باید رژیم غذایی کودکان را متناسب با سن آنها سالمسازی و تعدیل کرد
چنین نتیجهگیری که با پشتیبانی از ایده از همان ابتدا انجام میشود منتج به بحث میشود. فکر میکنید به راه انداختن بحث در سخنرانی چه فایدهای دارد؟
بحث؛ اساس یک سخنرانی موفق و پربازده
مطرح کردن مطالب طوری که بحثبرانگیز باشد دو فایده اساسی برای سخنران و مخاطبان دارد:
- یک سخنرانی بحثبرانگیز موجب دخالت دادن دیگران در بحث میشود؛ طوری که مخاطب تصور میکند ابراز ایدههایش در نتیجهگیری بحث موثر میشود
- پشتیبانی از ایده نهایتا منجر به شکلگیری بحث میشود. مخاطبی که طی چنین فرآیندی وارد بحث میشود خیلی دیرتر مطالب را فراموش میکند
انواع و اقسام شیوههای حمایت از ایده
روشهای زیادی توسط سخنرانان در کنفرانسها، اجلاس یا مراسمهای غیررسمیتر استفاده میشود:
نقل قولها
نقل قولها به دو صورت مستقیم و غیرمستقیم و در مواقع مختلفی به کار گرفته میشوند:
- استفاده از نقل قول مستقیم هنگام روایت مستقیم از یک نویسنده
- استفاده از نقل قول مستقیم برای پررنگ کردن بخشی از بحث
- استفاده از نقل قول مستقیم برای آنالیز و تحلیل در طول بحث
ترجمه و تفاسیر آزاد
در این شیوه به انتقال مفهوم مدنظر یک نویسنده در قالب، فرم یا زمینه دلخواه خود میکنیم. از این روش در موقعیتهای زیر استفاده میشود:
- زمانی که تحلیل و ایده شما دقیقتر از خود نویسنده است
- زمانی که انتقال واژه به واژه و عینی یک مطلب کمکی به سخنرانی شما نمیکند
پشتیبانی عددی
گاهی سخنرانان مجبور میشوند برای پشتیبانی از ایده خود به اعداد، روزها و تاریخ متوسل شوند. باید نسبت به تفسیر مخاطب از این اعداد دقت کافی را به خرج داد و به نکات زیر نیز توجه داشت:
- شفاف سازی آمار و خودداری از اعلام ارقام حدودی
- پیشبینی دیدگاه مخاطبان بعد از اعلام این اعداد و برداشت آنها
حمایت تصویری یا بصری
نمایش یک دیاگرام، تصاویر، گیفها، کلیپ و… به سان کمکهای اولیه در سخنرانی هستند. تصاویر مفهوم واقعی یک موضوع شناخته یا ناشناخته را به مخاطب انتقال میدهند و به این وسیله از ساختههای ذهنی که مخاطب طبق موارد تئوری در ذهن خود ساخته پشتیبانی میکند.
بلافاصله که احساس میکنید مخاطبان در حال فاصله گرفتن از شما هستند میتوانید کمکهای اولیه را استفاده کنید؛ اما در استفاده از آنها باید به نکات زیر توجه کنید:
- استفاده از حمایت تصویری تنها در صورتی که به کوتاه شدن بحث کمک میکند
- استفاده از روشهای بصری برای کمک به تثبیت موضوع و تکرار و یادآوری مجدد آن
- استفاده از حداقل کلمات در محتوا بصری
نکاتی پشتیبانی از ایده: در ایدههای خود غرق شوید!
پشتیبانی از ایده با ابزارهای مختلفی امکانپذیر است. همین که سخنران یک مثل را در جای درست خود به کار ببرد یا از گراف، دادهها و آمار استفاده کند یعنی به طریقی سعی داشته ایده خود را حمایت کند. به هر حال راهکارهای خلاقانهتری هم وجود دارد:
استفاده از تنوع برای پشتیبانی از ایده
هیچ چیزی قادر نیست سخنرانی را در نطفه خفه کند مگر استفاده از روشهای تکراری بارها و بارها به صورت مداوم. هر یک از روشهایی که ایده اصلی را در بدو سخنرانی پشتیبانی میکند باید مانند چاشنیهای غذا به اندازه مناسب استفاده شود؛ کاملا متعادل.
از طرف دیگر در سخنرانی باید تفاوت سلیقه مخاطبان را نیز در نظر گرفت. برخی از افراد مایل به شنیدن نقل قول در سخنرانی، روایات و شرح اموری هستند که توسط شما در آزمایشگاه، کارگاه یا طی تحقیق و تجربه به دست آمده است و برخی دیگر مایل به تماشا جدول دادهها و مقایسه آماری هستند. استفاده از روشهای متنوع به جای یک روش مانع از کسالت مخاطب میشود. حتما میدانید که حتی آن افرادی هم که به شدت شیفته خوردن شکلات هستند بالاخره زمانی بعد از خوردن مداوم آن خسته میشوند!
انتخاب چارچوب مناسب بحث
سخنرانی سطوح مختلفی دارد. درجه جدیت و اهمیت سخنرانیها طبقهبندی میشود و اصول به همین دلیل است که ما قبل از هر چیز به آنالیز مخاطبان پیش از سخنرانی نیاز داریم. مسلما چارچوب ما برای پشتیبانی از ایدهها در سخنرانی رسمی صبحگاهی با سخنرانی صمیمیتر حین صرف ناهار تفاوت دارد. گاهی روشهای داستانسرایی ما برای جذب مخاطبان و قانع کردن آنها در یک سخنرانی معمولی جواب میدهد؛ اما در سخنرانیهای رسمیتر به اعتبار ما صدمه میزند.
پرهیز از عبور از مرزها در پشتیبانی از دادهها
هر سخنرانی با هر موضوعی نهایتا به سه منبع برای پشتیبانی از ایدهها نیاز دارد. مثلا یک روایت از متون سخنرانی اوباما، نمایش آمار موفقیت او در مذاکرات و نهایتا یک فیلم کوتاه از ارتباطات مردمی وی کافی است تا دیگران به ایده اصلی شما یعنی مردمگرایی اوباما در طول ریاست جمهوری 8 سالاش ایمان بیاورند!
هدف از این ابزار پشتیبانی از ایده سخنرانی است؛ نه استفاده از سخنرانی برای پشتیبانی از شواهد!
مقاله بسیار خوبی بود. ممنون
سپاسگزارم دوست عزیز
محتوا عااااالییییی
تصاویر مقاله هاتون خیلی خوب انتخاب شده
لطف دارید. ممنونم