برقراری ارتباط چشمی حین سخنرانی
نگاه کردن به اطراف خواسته یا ناخواسته حین سخنرانی پیش می آید و امری اجتناب ناپذیر است. اما نگاه کردن با دیدن متفاوت است. زمانی که به سوژه ای نگاه می کنید همه چیز تحت اراده و کنترل شماست و مغز شما پردازش منحصر به فردی برای آن سوژه انجام می دهد.
اساسا برخی نگاه کردن به اطراف را لازمه ی تمرکز می دانند و معتقدند با نگاه کردن است که پایه و اساس ارتباط تشکیل می شود. اما نگاه کردن در فن بیان و آموزش سخنرانی متفاوت است. نگاه کردنی که اثربخش باشد ارتباط چشمی نام دارد. ارتباط چشمی در سخنرانی از اهمیت بالایی برخوردار است؛ چنان چه که اگر مخاطبی به صحبت های شما بی توجه باشد به واسطه ی سرمایه گذاری شما در ارتباط چشمی با مخاطبانتان به سمت این رابطه ترغیب می شود.
اما آیا هر نوع ارتباطی که با استفاده از چشمان شکل گیرد مخاطب را جذب می کند؟ آیا ارتباط چشمی تنها به نگاه کردن خلاصه می شود و هر کسی با برانداز کردن اطراف و مخاطبان خود در سخنرانی موفق می شود؟
در آموزش سخنرانی امروز به بررسی مبحث مهم و گسترده ای در فن بیان تحت عنوان تکنیک های طلایی برقراری ارتباط چشمی می پردازیم.
معرفی تکنیک های طلایی برقراری ارتباط چشمی
از آن جایی که ارتباط چشمی به اندازه ی زبان بدن در سخنرانی حائز اهمیت است لازم است با استفاده از تکنیک های ارتباط چشمی در سخنرانی به مخاطبان خود ارزش دهید.
احتیاط، توقف و ارتباط چشمی پیش از شروع سخنرانی
در صحنه کمی احتیاط کنید. به چپ و راست خود توجه کنید و بلافاصله سخنرانی را شروع نکنید. اگر برای اولین بار است که مخاطبان خود را می بینید دو قدم به سمت جلو گام بردارید (مراقب پرتگاه صحنه هم باشید!) نگاهی ظریف به اطراف خود بیاندازید و سعی کنید لحظاتی در چشمان برخی خیره شوید.
توقف دراماتیک و تاثیرگذار شما و سپس ارتباط چشمی که برقرار کرده اید یکی از اصول مهم آمادگی نهایی سخنرانی است که تاثیرگذاری عجیبی در شکل گیری یک ارتباط پایدار میان شما و حاضرین در سخنرانی دارد.
هدف گیری و شکار مخاطب اصلی پیش از شروع سخنرانی
وقت و سرمایه های ذاتی خود را بیهوده تلف نکنید. هوشمندانه عمل کنید و از اصل هدف گیری غافل نشوید. 30 ثانیه ی اول سخنرانی شما باید صرف ارتباط چشمی جهت هدفگیری شود. هدفگیری مخاطبان به دو دلیل اساسی حائز اهمیت خواهد بود:
- کسانی که به شما توجه می کنند دلسرد نمی شود و از احترام متقابل شنونده و سخنران لذت می برند.
- شنونده تشنه ی توجه خاصی است که در نتیجه ی ارتباط چشمی حاصل می شود. باید ذهن خواننده را از تصوراتی نظیر ” این سخنران با من مشکل دارد و به من نگاه نمی کند” یا ” سخنران فقط به آشنایان خود نگاه می کند” دور کنیم.
مکث حین ارتباط چشمی برای هر مخاطب
برای هر مخاطب به صورت متوسط 3 تا 5 ثانیه را اختصاص دهید و نگاه خود را وقف توجهی که به شما داشته است کنید. از آتشی که حین با بالا و پایین کردن چشمانتان درون مخاطبان ایجاد می شود غافل نشوید و با ارتباط چشمی آنی اما موثر خود این آتش را پیوسته شعله ور کنید.
دقت داشته باشید که در آموزش سخنرانی لحظات را مثل شمارش ثانیه ها نمی گذارنیم. مثلا یک سخنران نمی تواند در ذهن خود از یک تا 5 بشمارد و زمانی که این ثانیه ها تمام شد نگاه خود را بچرخاند. در عوض با استفاده از عبارات زمان ارتباط چشمی را مدیریت می کنیم.
عرض اندام حین ارتباط چشمی در سخنرانی
حال که وارد سخنرانی شدید باید همواره به یک نکته توجه داشته باشید: ارتباط چشمی نیازمند عرض اندام است ! منظور از عرض اندام حضور سه بعدی شما در صحنه است. تمام ابعاد وجودی شما باید در صحنه حس شود. مبادا به خاطر ارتباطی چشمی با یک مخاطب به سایرین پشت کنید. اساسا حضور کامل و موثر شما باید با فن gesture تنظیم شود.
کم کردن فاصله با شنونده
شنونده را یک دوست بدانید. دوستی که ممکن است به دلیل توجه زیاد به شما از شما تاثیر بپذیرد و اگر از او غافل شوید نسبت به شما بی تفاوت شود. فاصله را با شنونده کم کنید. ارتباط چشمی خود را با حرکت کردن در صحنه عمیق تر کنید.
نزدیک و نزدیک تر شوید و سعی کنید احساسات را حین سخنرانی منتقل کنید. مطمئن باشید هیچ ارتباط چشمی اثربخشی میان شما که در صحنه حضور دارید تا کسانی که در آخرین ردیف ها نشسته اند ایجاد نمی شود.
حفظ الگوی تصادفی در نگاه کردن
برخی در یادگیری آموزش سخنرانی و فن بیان دچار اشتباه می شوند و در ارتباط چشمی با عده ی خاصی افراط می کنند. البته این موضوع اغلب موارد ناخواگاهانه پیش می آید و وقتی سرگرم صحبت کردن می شوید بی اراده به سمت برخی بیش تر متمایل می شوید.
سخنران موفق کسی است که ارتباط چشمی خود را با الگو های تصادفی برای گردش چشمانش هماهنگ کند. همه ی کسانی که وقت خود را برای شنیدن سخنان شما گذاشته اند در سالن حضور دارند و از حقوق یکسانی برخوردار هستند. نگاهتان را بی قصد و غرض و به یک اندازه به همه هدیه کنید.
بازآفرینی ارتباطات چشمی در سخنرانی
ارتباط چشمی تنها مختص به مخاطبان نیست. گاهی سخنران یک داستان یا یک خاطره را تعریف می کند و یا این که در صحنه بازیگری می کند. در این موارد ارتباط چشمی موثری که با تغییر کاراکتر خود برقرار می کنید روی مخاطبانتان تاثیر می گذارد.
شما یک نفر هستید اما صحنه را برای نمایش انفرادی خود با همین ارتباط چشمی که با شخصیت های متفاوتی که از خود نشان می دهید مدیریت خواهید کرد.
جهت گیری مناسب در نگاه کردن
با این که همه ی افراد حاضر در سالن به یک اندازه برای دریافت ارتباط با چشم و توجه شما حق دارند اما جهت گیری شما در سالن اهمیت زیادی دارد. برای این که بیش تر با مفهوم جهت گیری آشنا شوید به یک مثال ساده و آشنا توجه کنید: معلم در کلاس یک دانش آموز را برای انجام فعالیتی خاص مخاطب خود قرار می دهد؛ اما بلافاصله شما که در کنار آن دانش آموز قرار گرفته اید بر می گردید و تصور می کنید معلم با شما سخن می گوید.
در آموزش سخنرانی هم همین طور است. جهت گیری شما در ارتباط چشمی باید آن قدر هوشمندانه باشد که بقیه را به اشتباه بیندازد و تصور کنند با آن ها به صورت ویژه صحبت می کنید. بدین منظور توصیه می کنیم مرکز جمعیت را خصوصا اگر ازدحام جمعیت زیاد باشد انتخاب کنید.
نگهداری و بقای در نگاه کردن
با این که راه های برقراری ارتباط به وسیله چشم کمی پیچیده به نظر می رسد اما نسبت به نگهداری و حفظ این ارتباط ساده تر هستند. ارتباط چشمی نباید در لحظه ی شروع سخنرانی خلاصه شود. چرا که اغلب سخنرانان بعد از شروع سخنرانی با تمرکز بر محتوای جلسه همه چیز را فراموش می کنند و پیوندی که به واسطه ی ارتباط چشمی ایجاد شده است به سادگی گسسته خواهد شد.
تنها راه حل برای بقای ارتباط چشمی شما و مخاطبانتان تمرین و تکرار است. توصیه می کنیم سخنرانی و اهدافتان را بارها رو به روی آینه تمرین کنید.
