تفکر خلاق

توضیح تفکر خلاق و روش‌های بهبود آن

توانایی‌های شگفت انگیز ذهن انسان مانند خلق هنر و اختراع و اکتشاف،  سال‌هاست که ذهن دانشمندان و محققان را به خود مشغول کرده است. آن‌ها مدت زیادی است که در حال تحقیق بر روی مغز انسان هستند و هر بار با نکته و دستاورد جدیدی مواجه می‌شوند. تفکر خلاق انسان از شبکه گسترده و وسیع مغزی نشات می‌گیرد و می‌دانیم که بخش‌هایی از آن مسئولیت دستکاری و ترکیب ایده ها، تصاویر و سمبل‌ها را بر عهده دارند.

اکثر افراد فکر می‌کنند داشتن تفکر خلاق به معنی هنرمند بودن، مانند نوشتن یک رمان پیچیده یا خلق یک تابلوی نقاشی زیبا است اما باید توجه کرد که همه متفکران، هنرمند نیستند. افراد بسیاری در شغل‌های مهم علمی و اقتصادی مشغول کار هستند که چیزی از هنر نمی‌دانند اما از تفکر خلاق بهره‌مند هستند. تعریف ساده خلاقیت این است که شما بتوانید چیز جدیدی عرضه کنید که قبلاً مانندش دیده نشده است. توانایی خلق کردن ، موضوعی است که می‌تواند زندگی شخصی فرد را دگرگون کرده و موجب موفقیت او در هر زمینه‌ای شود. در ادامه با توضیحاتی درباره مفهوم تفکر خلاق و راه های تقویت آن همراه ما باشید.

 

تفکر خلاق چیست؟

تفکر خلاق یعنی نگاه کردن به چیزی به طرز متفاوت. یعنی اینکه بتوان چیزهایی را مشاهده و درک کرد که برای بسیاری از افراد قابل درک نیست. خلاقیت را در واقع می‌توان مشاهده الگوهایی معنادار دانست که واضح نیستند. حتی کارآگاه خیالی و معروف یعنی شرلوک هولمز، در برخی از داستان ‌هایش از چنین قابلیتی برای کنار هم گذاشتن سرنخ‌ها و حل کردن معمای پرونده، بهره می‌گیرد.

طبیعی است که برخی افراد به طور مادرزادی از خلاقیت بیشتری برخوردار هستند. این موضوع به معنای عدم تونایی دیگران در داشتن تفکر خلاق نیست اما واقعیت این است که برخی افراد توانایی ذهنی کافی برای خلاقیت را ندارند. البته می‌توان با انجام تمرین‌هایی این توانایی را تقویت کرد که در ادامه به تعدادی از آن‌ها اشاره خواهیم نمود. شما می‌توانید به حل کردن پازل و معماهای مختلف روی بیاورید، تا ذهنتان به تدریج قوی‌تر شود.

افراد خلاق قادر هستند راه‌های جدیدی برای به سرانجام رساندن کارها پیدا کنند و با چالش‌ها به راحتی رو به رو شوند. آن‌ها مفاهیم تازه و یا نادیده گرفته شده توسط دیگران را به کارشان وارد می‌کنند و از آن را به بهترین شکل، استفاده می‌کنند. چنین طرز تفکری می‌تواند به کمپانی‌ها و سازمان‌ها برای حرکت در مسیر پیشرفت و ترقی کمک فراوانی کند.

 

 

مثال‌هایی از انواع تفکر خلاق

1 – خلاقیت هنری

هنر یکی از شناخته شده‌ترین بخش‌های خلاقیت است که می‌توان از آن در بخش‌های مهمی از زندگی و کار مشاهده کرد. علاوه بر توانایی نوشتن رمان، خلق موسیقی و نقاشی و … امروزه خلاقیت هنری در کار بسیاری از شرکت‌ها نیز به کار می‌آید. طراحی یک لوگو و نماد مناسب و ایجاد فضایی ایده آل برای فعالیت کارمندان، بخشی از خلاقیت در هنر است. بنابراین حتماً لازم نیست یک هنرمند بزرگ باشید تا بتوانید از خلاقیت استفاده کنید.

 

2 – خلاقیت در حل مسائل

افرادی که توانایی حل مسائل را دارند و به راحتی این کار را انجام می‌دهند، همیشه افراد خلاقی هستند. این افراد در کار خود به روش‌های تازه‌ای برای حل مشکلات دست می‌یابند. مثلاً مدیری را در نظر بگیرید که راه خلاقانه برای تقسیم‌بندی بودجه شرکت و کاهش مخارج پیدا کرده یا وکیلی که یک راه عالی و خلاقانه برای دفاع از موکل خود در دادگاه یافته است. چنین مواردی، نشان دهنده وجود خلاقیت در حل مشکلات و مسائل است.

 

3 – خلاقیت در علم

برخی از افراد، دانش و مهندسی را نقطه متضاد هنر و خلاقیت می‌دانند و فکر می‌کنند دانش و خلاقیت دو موضوع بی ارتباط هستند. باید گفت که این تفکر به هیچ وجه صحیح نیست و دانش هم به خلاقیت فراوانی نیازمند است. تفکر خلاق به شدت در حوزه STEM (مخفف برای واژه‌های دانش، تکنولوژی، مهندسی و ریاضی) به چشم می‌خورد.

برای مثال نوشتن یک برنامه کامپیوتری جدید یا طراحی یک ربات پیشرفته برای انجام کاری خاص، به خلاقیت زیادی نیاز دارد. تاریخ علم و تکنولوژی مملو از پروژه‌هایی است که نه به دلیل خطا در تکنیک و روش انجام کار، بلکه به خاطر نداشتن خلاقیت و چسبیدن به عادات و تفکرات قدیمی، با شکست مواجه شده‌اند. بزرگ‌ترین نام‌ها در زمینه علم، همواره با اتکا به هوش و خلاقیت، نظریه‌های مهم و کاربردی را ارائه کرده‌اند.

 

 

تعدادی از روش‌های تقویت و بهبود تفکر خلاق

آزمون و خطا

این موضوع به یکی از کلیشه‌های زندگی تبدیل شده است اما باید اعتراف کرد که کاملاً واقعیت دارد. اگر در ابتدا شکست نخورید و دوباره تلاش نکنید، به موفقیت هم دست نخواهید یافت. آزمون و خطا می‌تواند زمینه‌ای برای ایجاد یک ایده بسیار هوشمندانه باشد. مثلاً یک رمان بسیار محبوب را در نظر بگیرید که قبل از انتشار و قرار گرفتن در دسترس عموم، باید بارها ویرایش شده و ایده‌های تازه‌ای به آن اضافه شود.

با آزمون و خطا می‌توان تجربیات زیادی به دست آورد. در برخی مواقع شما مجبور می‌شوید ابزار کار خود و روش انجام آن را تغییر دهید که همین موضوع ممکن است  به ایده و کاری بسیار خلاقانه منجر شود.

بیرون رفتن و فعالیت

بیرون رفتن از فضای کار یا خانه، هر چند که اندک باشد می‌تواند تاثیرات بسیار خوبی بر سلامت شما بگذارد. توصیه می‌شود کمی ورزش را هم به بیرون رفتن خود اضافه کنید. این کار می‌تواند تاثیری فوق العاده بر عملکرد مغز، دور کردن اضطراب و استرس و همچنین تقویت تفکر خلاق داشته باشد. همچنین می‌توانید از چیزهای جذابی که به طور اتفاقی مشاهده می‌کنید عکس بگیرید و آن را با خانواده و دوستان خود به اشتراک بگذارید و درباره‌اش به بحث و تبادل نظر بپردازید.

 

تجربه کسب کنید

به مغز خود اجازه دهید بوها، صداها، تصاویر و منظره‌های مختلف را تجربه کند. مهم‌ترین موضوع این است که اطراف خود را نادیده نگیرید و دریافت اطلاعات جدید را مسدود نکنید. ذهن انسان به روش های پیچیده‌ای کار می‌کند و هر اطلاعاتی که به آن وارد می‌کنید، ممکن است در آینده باعث خلق ایده و تفکری نو شوند.

 

برچسب ها: تفکر خلاق – بهبود خلاقیت – Creative Thinking

 

 

 

منابع استفاده شده در این مقاله:

https://www.thebalancecareers.com/creative-thinking-definition-with-examples-2063744

https://setapp.com/lifestyle/ways-to-boost-creative-thinking