تقارن در سخنرانی ؛ عامل تعادل و وضوح گفتار هنگام سخن گفتن
تا به حال شده است وسط سخنرانی و دقیقا زمانی که انتظار دارید همه از گفتههای شما هیجانزده شوند و شما را سوالپیچ کنند آرزو کنید ای کاش راهی وجود داشت که مخاطبانتان بهتر منظور شما را درک میکردند؟ شما هم برای منظور و مقصود خود دچار مشکل میشوید؟ شما هم تا کنون به ناتوانی خود برای فهماندن برخی از مطالب به مخاطبان اعتراف کردهاید؟ خبر خوب این که این مشکل هم همانند بسیاری از افت و خیرهای چالشبرانگیز سخنرانی بدون راه حل نمانده است. “تقارن در سخنرانی” یکی از آن تکنیکهای نوشتاری مفید و پرکاربردی است که شاید کمتر اسم آن را شنیده باشید؛ اما قطعا بارها در نوشتن متن سخنرانی از آن استفاده کردهاید.
تقارن یا رعایت موازات در نوشتار، یکی از فنون در تهیه متون سخنرانی است که مهمترین دستاورد آن شفافسازی، وضوح بیشتر گفتار و به تبع آن درک بهتر مطالب توسط مخاطب میباشد. به این شکل که سخنران با استفاده متقارن از الگوهای دستوری در کلمات، عبارت و جملات سعی دارد فرم یا ساختاری کاملا موازی و مشابه به هم ایجاد کند؛ دقیقا مثل اشکال هندسی متقارن که هر گوشه متناظر با گوشه دیگر کاملا قرینه هم هستند.
شاید در نگاه اول چنین ساختاری خستهکننده، تکراری و کلیشهای به نظر برسد؛ اما همه چیز کاملا بر خلاف تصورات ما است. درس امروز دانشگاه زندگی به معرفی و تحلیل مفهوم تقارن در سخنرانی اختصاص دارد. به امید این که مشکلات احتمالی سخنرانان در انتقال مفاهیم با به کارگیری این تکنیک کمتر و کمتر شود.
معرفی مفهوم تقارن در سخنرانی
همان طور که گفته شد رعایت موازات و تقارن در نوشتن متن سخنرانی به هیچ وجه خستهکننده نیست. در این روش نویسنده متن که در اغلب موارد خود سخنران است تنها بخشهای خاصی نظیر افعال، اسامی و صافت را تکرار میکند. پیش از این در دانشگاه زندگی به بحث تکرار و افزونگی در فن بیان و بایدها و نبایدهای آن پرداخته بودیم.
مثالهای کاربردی برای استفاده از تقارن در سخنرانی
برخی از نطقهای معروف مثل سخنرانیها و فن بیان آبراهام لینکلن سرشار از این تکنیکهای ریز و معجزهآسایی هستند که حتی امروز هم بسیار پرکاربرد میباشند. تکرار در سخنرانیهای لینکلن متعدد است. به نمونه زیر توجه کنید:
- دولت مردم، توسط مردم، برای مردم (تکرار اسم)
- ما نمیتوانیم وقف کنیم، ما نمیتوانیم اهدا کنیم، ما نمیتوانیم این زمین را تقدیس کنیم (تکرار فعل)
در فن بیان جان اف کندی هم فن تقارن در سخنرانی بارها به چشم میخورد:
- ما هر هزینهای را میپردازیم، هر مسئولیتی را میپذیریم، هر گونه سختی را تحمل میکنیم، هر دوستی را حمایت میکنیم و به هر دشمنی رو به رو میشویم تا از بقا و موفقیت آزادی مطمئن شویم
نمونه جالب و چشمگیر دیگر را در ساختاری پیچیدهتر و در سخنرانی معروف گرسنه بمان، احمق بمان استیوجابز در دانشگاه استنفورد آمریکا میبینیم:
- مادر من که هیچ وقت از هیچ دانشگاهی فارغاتحصیل نشد و پدرم که هرگز از دبیرستان فارغالتحصیل نشد
مزایا استفاده از تقارن و موازات در متن در سخنرانی
تکرار و تقارن تکنیکی است که در گوشه به گوشه زندگی ما وجود دارد. نگاهی به روزنامهها و سایتها ما را با همین تقارن دلانگیز رو به رو میکند. مهمترین مزایا و فوایدی که استفاده از تقارن در سخنرانی به همراه دارد عبارتند از:
شفافیت و وضوح گفتار
با استفاده از این ساختار مخاطبان از بارها و بارها خواندن متن روی پاورپوینتها یا مرور کردن گفتههای شما برای فهم مطلب بینیاز میشوند.
تعادل در سخنرانی
استفاده از تقارن شدت، فرکانس و کشش را بین کلمهای که چندبار تکرار میشود تقسیم کرده و از این رو باعث میشود مخاطب صدای تعدیل شدهای را بشنود و احساس رضایت نماید.
ریتم در سخنرانی
سه یا تعدادی بیشتری تکرار در سخنرانی و ایجاد ساختار متقارن باعث به وجود آمدن ریتم دلانگیری میشود که معمولا خیلی خوب به خاطر میماند.
قیاس پذیری جملات
تشابه یا تضاد بین دو عنصر در طول یک جمله یا چند جمله با استفاده از تقارن در سخنرانی واضحتر و ملموستر به نظر میرسد.
تصدیق بخشهای مختلف سخنرانی
برای متقارن کردن عبارات مجبور به تکرار آنها میشویم. همین تکرار را فرصت را برای تصدیق گفتههای قبلی و یک نتیجهگیری کامل فراهم میسازد.
ماندگار کردن سخنرانی برای مخاطبان
با توجه به سایر مزایا گفته شده، تقارن در نهایت باعث ماندگار شدن سخنرانی میشود
نحوه استفاده از تقارن حین نوشتن متن سخنرانی
همه این فوایدی که گفته شد درست؛ حالا باید چه طور و چه زمانی این تکرارها را برای ایجاد یک ساختاری موازی در سخنرانی به کار گرفت؟
استفاده از تقارن برای برجسته کردن تضاد و تشابهات
به بخشی ازنطق نیل آرمسترانگ در سال 1969 توجه کنید:
این یک قدم بزرگ برای انسان است، یک پرش بزرگ برای بشریت!
در این جمله تضاد بین قدم کوچک و پرش بزرگ و همچنین تفاوتهای یک انسان و کل جهان بشریت مشخص شده است. برای فهم بهتر به مثالهای دیگری نیز توجه کنید:
سیاستهای اجتماعی من خانوادهها را در کنار هم نگه میدارد و سیاستها شما خانوادهها را از هم جدا میکند
استفاده از تقارن هنگام بیان کردن لیستی از واژگان
در انتظار یک دیدار، صاحب خانه علفها را هرس کرده، حصار را بریده، زمین را آب و جارو کرده، دیوار را نقاشی کرده…
خاتمه دادن جملات متقارن با ترکیب حروف مشابه
به جمله زیر دقت کنید:
دانشمند تاکید کرد که اطلاعات آگاهانه پردازش شده عاقلانه تنظیم و طبقه بندی گشته است.
این دسته از کلمات نظیر آگاهانه، هوشمندانه، عاقلانه و …همان ترکیب کاملا متقارنی هستند که با ترکیب حروف مشابه در جای خود به کاربرده شدهاند.
استفاده از تقارن و تکرار در تهیه اسلایدهای سخنرانی
به همان اندازه که استفاده از تقارن در سخنرانی و هنگام تهیه متن مربوط به ما کمک میکند در اسلایدها و بخشهایی نیز که به صورت مستقیم توسط مخاطب دیده میشوند تاثیرگذار هستند. بالتها یا همان بخشهایی که به صورت لیستی با شماره یا دایرههای مشکی از هم جدا میشوند را چک کنید. این قسمت ظرفیت بالایی برای استفاده از تقارن و موازات دارد.
دقت کنید که برای استفاده از تقارن، در تهیه اسلایدها زیادهروی نکنید. اول به تعداد اسلایدها در سخنرانی توجه داشته باشید و سپس به طول هر یک از اسلایدها و تعداد کاراکترهای داخل آن دقت نمایید.
مکث هنگام استفاده از ساختارهای متقارن
تفاوتی ندارد که متنی برای سخنرانی تهیه کردهاید. بهترین متن را هم که نوشته باشید این شیوه ارائه سخنرانی میباشد که تعیینکننده است. از آن جایی که بسیار از گفتههای ما در سخنرانی معمولا توسط مخاطب ناشنیده گرفته میشود، بلافاصله بعد از رسیدن به جملات متقارن مکث کنید. بد نیست هنگام نوشتن متن سخنرانی بین بخشهای تکراری حتما از علامت ویرگول استفاده شود.
مقالاتتون فوق العاده هستند مرسی
سپاس