ترفندهای سخنرانی از روی متن ، طوری که انگار از روی متن نمی خوانید!
از روی متن خواندن بدترین راه ارائه سخنرانی است. حتما شما هم همین احساس بیهودگی را زمانی که کسی از روی کتاب، متن یا اسلاید شروع به خواندن کرده است داشته اید. در چنین مواقعی احتمالا با خود می گویید: هر کسی به خوبی می داند چه طور از روی متن بخواند! با این حال مواقع خاصی وجود دارد که سخنران چاره ای جز اتکا به متن ندارد. موقعیت هایی که شرایط خاص سخنرانی، مدعوین و یا اطلاعات شما باعث می شود سخنرانی از روی متن انجام شود و هیچ راهی به غیر از از آن برای سخنران باقی نماند. در چنین حالتی تکلیف سخنران چیست؟ روخوانی کند و برای مخاطبان کتاب داستان بگوید یا این که متن را به هر طریقی که شده است حفظ کند؟!
به یاد آورید سخنگویانی را که در اجلاس های بین المللی باید سخنرانی کنند و قطعا این سخنرانی باید از روی متن انجام شود. یا سخنرانانی را که مجبور هستند متنی را بخوانند که توسط خود آن ها نوشته نشده است و بنابراین به سخنرانی از روی متن نیاز دارند. بر خلاف تصور ما همه درها به روی این سخنرانان بسته نیست. راه های زیادی وجود دارد تا یک سخنران بتواند در حالی که از روی متن می خواند، از روی متن نخواند! به عبارت دیگر ظاهر سخنرانی طوری باشد که انگار سخنران بدون متن و با تسلط کافی روی محتوا مشغول سخنرانی کردن است!
شما هم به دنبال این راه های جادویی می گردید؟ طوری که در مواقع خاص و زمان هایی که وقت کافی برای حفظ کردن متن نداشته اید بتوانید مثل یک سخنران ماهر مسلط روی متن سخنرانی کنید؟
در تحلیل امروز دانشگاه زندگی، ابتدا درباره در می یابیم که چه مواقعی باید از روی متن سخنرانی کرد و به متن متکی بود؛ سپس با ترفندهای سخنرانی از روی متن، طوری که انگار از روی متن نمی خوانید (در شرایط خاص) آشنا می شوید.
ترفندهای سخنرانی از روی متن
در هر شرایطی توصیه ما خواندن متن سخنرانی به صورت دقیق است؛ طوری که تک تک واژگان ملکه ذهن شما شود و با دانستن مفهومی کلی از متن بتوانید سخنرانی دندان شکنی را ارائه دهید! قطعا مواقعی هم وجود دارد که سخنران به خاطر مصلحت جمع مجبور است از روی متن بخواند؛ حتی اگر متن شروع سخنرانی را خودش ننوشته باشد.
برخی از این موقعیت ها عبارتند از:
- سخنرانی های بسیار رسمی و مدون که کوچک ترین خطا شما، نابخشودنی است
- قرار است در یک مراسم، سخنرانی عاطفی داشته باشد ( مثلا در مراسم ختم، عروسی، جشن و سرور)
- شما به عنوان مدافع یک کمپین، گروه یا جمعیت خاص مجبور هستید مطالبی مثل بیانیه های سیاسی را از روی متن بخوانید
- به خاطر نوشته شدن محتوا سخنرانی توسط نویسندگان دیگر، باید سخنرانی از روی متن انجام شود
- مشغله های شخصی مانع از تمرین و تکرار سخنرانی تا تسلط یافتن قطعی بدان شده است
- شما یک سخنران تازه کار هستید که بداهه گویی در سخنرانی و بدون متن سخنرانی کردن شما را به شدت می ترساند!
چرا از روی متن خواندن توصیه نمی شود؟
زمانی که تصمیم می گیرید سخنرانی از روی متن انجام شود، همان لحظه هم باید بازخوردها و عواقب روخوانی را در نظر داشته باشید و در صدد جبران آثار منفی ناشی این روخوانی باشید:
- چشمان شما پیوسته یا اغلب روی متن کاغذ یا اسلایدها است و بنابراین مجالی برای ارتباط چشمی با مخاطبان نمی ماند
- چشمان شما روی صفحه کاغذ است و از دیدن بازخوردها و حالات مخاطبان نسبت به سخنرانی خود، محروم می مانید
- صورت شما پیوسته به جهت پایین و مقابل کاغذ است و همین موضوع از قدرتمند شدن صدا در سخنرانی جلوگیری می کند و باعث می شود صدا واقعی شما شنیده نشود
- شما محدود به دامنه مشخص شده کلمات هستید و نمی توانید سبک دیگر و یا خلاقیت خود را در کار دخالت دهید
- تنوع صدا موجود نیست. ریتم و کشش ها ثابت هستند و فرکانس صدا با ثبات کاملی به گوش مخاطب می رسد
ترفندهای سخنرانی از روی متن، اما بدون متن!
چه متن شروع سخنرانی توسط شما نوشته شده باشد، چه فرد دیگری آن را تنظیم کرده باشد لازم است زمانی که می خواهید سخنرانی از روی متن داشته باشید به نکات زیر توجه کنید:
متن سخنرانی قطعا باید تایپ شده باشد
هیچ چیز در متن سخنرانی نباید به صورت دستی وارد شود؛ حتی شما سخنرانی که بسیار خوش خط هستید! بسیاری از مشکلاتی و خطاها در سخنرانی به دلیل خطا دید ما هنگام خواندن متن سخنرانی رخ می دهد. گاهی سر خواندن حروفی با ساختار مشابه مثل ز، ر، ژ و …مشکلاتی رخ می دهد که باعث می شود نه فقط مخاطبانتان، بلکه همه دنیا بفهمند شما در حال روخوانی از روی متن سخنرانی هستید!
متن سخنرانی با فونت بزرگ پرینت گرفته شود
زمانی که متن سخنرانی برای روخوانی نیست، سایز فونت 9 تیا 10 کفایت می کند؛ اما وقتی که می خواهید سخنرانی موفق از روی متن داشته باشید فونت را تا 16 می توانید بزرگ کنید. این قانون را درباره سایز فونت متن به یاد داشته باشید: هر چه بزرگ تر بهتر!
وقفه ها و علامت های نوشتاری را با دقت قرار دهید
وقفه ها یا همان ویرگول، در جایی که ضروری است باید حتما قرار داده شوند. خیلی وقت ها سخنرانی از روی متن، خصوصا وقتی تنها یک بار فرصت روخوانی از آن را پیدا کرده اید ما را با این معضل مواجه می کند که دقیقا حالت خواندن جمله چه طور باید باشد؟
علاوه بر علامت های نوشتاری و نگارشی، فاصله بین هر خط هم عنصر مهمی است. تداخل بین خطوط خصوصا وقتی که برای ظاهرسازی نیاز داریم هر چند ثانیه یک بار به مخاطبان نگاهی بیندازیم خیلی برای سخنران اتفاق می افتد.
از زیرعنوان ها حتما استفاده کنید
ساختاربندی متن، با زیرعنوان انسجام خوبی می گیرد. وقتی که از عناوین ریزتر یا زیرعنوان ها استفاده می کنید تسلط بهتری روی زمان ارائه متن و مدیریت بحث خواهید داشت.
مکث ها را با کشیدن دایره مشخص کنید
مکث در سخنرانی اهمیت زیادی دارد؛ خصوصا وقتی که قرار است از روی متن بخوانید؛ چون مکث باعث می شود سخنرانی طبیعی تر به نظر برسد. به همین منظور بخش هایی را که باید توقف کوتاهی داشته باشید با دایره مشخص کنید.
از افکت های متنی مختلف بهره ببرید
استایل های مختلفی در نرم افزارهای ویرایش متن وجود دارد. تو پر یا کج کردن بخش های کلیدی به جلب توجه شما بیشتر کمک می کند. اکیدا توصیه می کنیم از خط دار کردن کلمات بپرهیزید؛ چون این کار خواندن کلمات را با دشواری همراه می سازد.
طراحی زبان بدن هنگام سخنرانی از روی متن
وقتی قرار باشد از روی متن بخوانیم قطعا حرکات بدن هم محدودتر می شوند. برای این که زبان بدن بهتری داشته باشید به نکات زیر توجه کنید:
- تا حد ممکن کاغذ حاوی متن سخنرانی را از خود دور نگه دارید. سعی کنید از بخش های پایینی کاغذ برای خواندن استفاده کنید دور نگه داشتن متن فرصت را برای خیره شدن به مخاطبان فراهم می کند و باعث می شود نسبت به اطراف خود تسلط بیشتری داشته باشید
- کلمات چه چیزی را به جهت احساسی و عاطفی به مخاطب القا می کنند؟ لبخند؟ شما هم همراه با این کلمات لبخند بزنید
- از جایگاه بزرگی که به خوبی سخنران را پوشش می دهد استفاده کنید. به این ترتیب می توانید متن سخنرانی را کاملا ایستاده قرار دهید و دیگر سر خود را خم نکنید