سخنرانی صحنه وقوع تمام اتفاقات پیش‌بینی نشده‌ای است که هرگز انتظار آن‌ها را نداشته‌اید. تا جایی که شرایط بر خلاف ترجیح شما تغییر می‌کند تا این که روی صحنه احساس راحتی نداشته باشید. به عنوان مثال بخش‌هایی مثل تعیین ژست، جای‌گیری و تنوع صوتی همیشه متغیر هستند و باید متناسب با شرایط محیط و مخاطبان تنظیم شوند. حالا فرض کنید شما به عنوان یک سخنران همیشه خارج از تریبون سخنرانی کرده‌اید و عادت به ایستادن پشت تریبون ندارید؛ اما فضای سخنرانی شما را به استفاده از تریبون ملزم می‌کند. این شرایط خصوصا در موقعیت بالعکس یعنی زمانی که سخنرانی با تریبون را ترجیح می‌دهید اما بهتر است پشت تریبون نباشید دشوارتر می‌شود.
بارها و بارها مخاطبان ما درباره استفاده یا عدم استفاده از تریبون در سخنرانی سوال پرسیده‌اند. مثلا به استفاده از تریبون عادت ندارند، رفت و آمد روی صحنه را به ثبات پشت تریبون ترجیح می‌دهند و خلاصه از ایستادن پشت این جعبه چوبی دل خوشی ندارند. در چنین حالتی قطعا سخنران از خود می‌پرسد سخنرانی با تریبون بهتر است یا بدون تریبون؟!
پاسخ به این سوال اما و اگرهای زیادی دارد و در عین حال به فاکتورهای متعددی نیز بستگی دارد. در این مطلب می‌خوانید که در چه صورتی می‌توانید استفاده از تریبون را کنار بگذارید یا بالعکس، حتما از آن استفاده کنید.
سخنرانی با تریبون بهتر است یا بدون تریبون؟
برای پاسخ به این سوال هیچ جواب قطعی وجود ندارد. اصلا پاسخ به این سوال که
آیا استفاده از تریبون سخنرانی ضروری است یا نه امکان ندارد؛ چون سخنرانی‌ها تفاوت‌های زیادی با هم دارند. اما به طور کلی استفاده یا عدم استفاده از تریبون به فاکتورهای متعدد زیر بستگی دارد:
- بلندی یا کوتاهی سکو، صحنه یا محل ایستادن سخنران
- تجهیزات سالن سخنرانی برای تقویت صدا
- وزن ظاهری و نمادین تریبون و حجمی که مخاطب از آن می‌بیند
- وزن حقیقی خود سخنران
- انتظارات مخاطبان از شما به عنوان سخنران
- قابل مشاهده بودن حرکات و زبان بدن سخنرانی وقتی که پشت تریبون بایستد
- آسیب‌پذیری و نحوه ارتباط گرفتن سخنران با مخاطبان
هر یک از این عوامل را در ادامه همین مطلب در دانشگاه زندگی به صورت مفصل تشریح خواهیم کرد.
اهمیت بلندی یا کوتاهی سکو، صحنه یا محل ایستادن سخنران
همه چیز به ارتفاع صحنه سخنرانی بستگی دارد. ممکن است یک سالن سخنرانی ارتفاع مناسبی داشته باشد و شما با قرار گرفتن پشت تریبون باز هم به خوبی توسط مخاطبان دیده شوید. در عین حال نیز ممکن است ارتفاع به نحوی باشد که ایستادن یا عدم ایستادن شما پشت تریبون تفاوتی نداشته باشد.
به هر حال اگر بیش‌تر تمایل به سنگر گرفتن پشت این قاب چوبی را دارید بهتر است به ارتفاع صحنه توجه کنید. در صورتی که صحنه ار ارتفاع خوبی نسبت به سطح زمین برخوردار است استفاده از تریبون مانعی ندارد. گاهی هم خود تریبون در یک ارتفاع بلندتری از صحنه و مخاطبان قرار می‌گیرد و سخنران ملزم است پشت تریبون قرار بگیرد تا به خوبی دیده و شنیده شود.
به طور کلی مدیریت زبان بدن در سخنرانی و از طریق تریبون دشوارتر می‌شود. اگر ارتفاع تریبون نسبت به زمین خیلی بالا نباشد سخنران بیش از پیش پشت تریبون مخفی می‌شود.
اهمیت تجهیزات تقویت صدا در سالن سخنرانی
همیشه در سالن‌های اجتماعات و سخنرانی امکانات ساده‌ای مثل میکروفون قرار دارد تا سخنران محبور نباشد کوچک‌ترین فشاری به حنجره خود وارد کند. جالب است بدانید که سخنرانی با تریبون یا بدون تریبون کاملا به همین تجهیزات ساده‌ای بستگی دارد که محل سخنرانی در اختیار شما قرار می‌دهد.
- در صورتی که میکروفون پرتابل یا قابل حملی در اختیار دارید که به شما اجازه نمایش حرکات بدن در طول سخنرانی را می‌دهد می‌توانید وجود تریبون را نادیده گرفته و از فضای آزادی که روی صحنه در اختیار شما قرار گرفته استفاده کنید.
- در صورتی که میکروفون قابل حملی در اختیار ندارید حتی اگر صدایتان از قدرت کافی برخوردار است یا تعدد مخاطبان بالا نیست توصیه می‌کنیم از پشت تریبون تکان نخورید. این حرکت از شنیدن شما خصوصا وقتی که مدت زمانی سخنرانی از 5 دقیقه بیش‌تر می‌شود جلوگیری می‌نماید
اهمیت وزن ظاهری تریبون
منظور از وزن ظاهری تریبون چیزی فراتر از وزن حقیقی است که به واسطه گرانش به وجود می‌آید. وزن ظاهری تریبون همان ارزش یا اعتباری است که سخنرانی پشت آن برای سخنران به ارمغان می‌آورد. اصلا سخنرانی پشت تریبون رسمیت دیگری دارد و وقتی که سخنران را پشن تریبون می‌بینیم به جدیت و رسمیت سخنرانی سریع‌تر و بیش‌تر پی می‌بریم. به علاوه این تجربه شخصی اکثر مخاطبان است که سخنران پشت تریبون برای آن‌ها قابل‌احترام‌تر از سخنرانانی است که خارج از تریبون مشغول سخنرانی هستند.
اهمیت وزن سخنران در سخنرانی با تریبون
وزن سخنران و هیکل ظاهری او عامل مهم دیگری است که به استفاده یا عدم استفاده از تریبون در سخنرانی مربوط می‌شود. خیلی از سخنرانان ظریف‌اندام و ریزنقش معمولا با حجم تریبون پنهان می‌شوند و به نظر می‌رسد در پشت یک جعبه چوبی خود را مخفی نموده‌اند. در عین حال برخی از سخنرانان قادر هستند به اندازه کافی حتی از پشت تریبون نیز عرض اندام کنند.
گام برداشتن سخنرانان پشت تریبون هم مستقیما با وزن و ظاهر سخنران مرتبط است. جا به جایی سخنرانان لاغرتر و کوتاه‌قدتر پشت تریبون معمولا موثر واقع نمی‌شود.
اهمیت انتظارات مخاطبان از سخنران
سخنرانی با تریبون یا بدون تریبون تا حدی به فرهنگ و رسومات غالب بر هر منطقه نیز مربوط می‌شود. مثلا در خیلی از مناطق سخنرانی خارج از تریبون غیررسمی و دور از ادب تلقی می‌شود. بهترین راه برای استفاده یا عدم استفاده از تریبون در سخنرانی مشورت با مخاطبان و نظرخواهی از آن‌ها می‌باشد.
مرور سخنرانی‌هایی که به ندرت خارج از تریبون انجام شده‌اند نشان می‌دهد که سخنرانی بدون تریبون چندان در آن شهر، روستا یا بخش متداول نیست. حتی اگر اصرار به عدم استفاده از تریبون دارید می‌توانید این کار را به صورت تدریجی و خیلی نامحسوس انجام دهید تا مخاطبانتان به این فاکتور در سخنرانی کم‌تر توجه کنند.
اهمیت قابل مشاهده بودن حرکات سخنران
مسلما دور شدن از تریبون فضای بازتر و بهتری را برای عرض اندام و نمایش حرکات بدن حین سخنرانی در اختیارتان قرار می‌دهد.
بر اساس قد و ارتفاع خود تریبون چشمگیرترین حرکات بدن در طول سخنرانی از پشت تریبون به دست‌ها، سر و شانه‌ها محدود می‌شود که ممکن است همین حرکات به واسطه بزرگ بودن تریبون پنهان شود.
اهمیت آسیب‌پذیری و نحوه ارتباط گرفتن سخنران با مخاطبان
این اصل پذیرفته شده که دور شدن از تریبون سخنران با نسبت به آسیب‌ها و تنش‌های فضای سخنرانی آسیب‌پذیر می‌کند. در عین حال نزدیکی به مخاطبان هم ارتباط گرفتن با آن‌ها را تسهیل خواهد کرد. برقراری تعادل بین این دو فاکتور می‌تواند شما را به یک موقعیت ثابت و استاندارد روی صحنه سخنرانی نزدیک کند.