تظاهرات همه جا و همه زمان وجود دارد. از یک اجتماع ساده کلاسی برای اعتراض به تاریخ برگزاری امتحان تا تجمع بزرگ و عظیم کارکنان یک کارخانه برای احقاق حقوق پرداخت‌نشده ماه‌های اخیرشان. گاهی اعتراضات مسالمت‌آمیز است و به آرامی رهبری می‌شود و گاهی هم اعتراضات تبدیل به اعتشاشاتی می‌شود که سخنرانی‌های صورت گرفته در آن همیشه به یاد می‌ماند. کافی است یک اجتماع حس و حال اعتراضی به خود بگیرد و پشت‌صحنه آن ایدئولوژی خاصی قرار داشته باشد تا تظاهرات شکل بگیرد. البته گاهی تظاهرات به منزله القا یک تفکر یا آموزش انجام یک کار به گروهی از مخاطبان است. حتما می‌دانید که هر تظاهرات به واسطه یک سخنگو مدیریت می‌شود و آن سخنگو حتما باید استاد سخنرانی در تظاهرات باشد تا از این اجتماع نتیجه‌ای حاصل شود!
با توجه به شهرت و تداول این تیپ از سخنرانی، لازم است سخنرانان خود را برای این نوع از سخنرانی یعنی سخنرانی در تظاهرات آماده کنند و از قبل در این باره مطالعاتی داشته باشند؛ چون این سبک از سخنرانی شبیه به هیچ یک از سبک‌های پیشین سخنرانی که تا کنون تجربه کرده بودید نیست! احتمالا شما هم مثل بسیاری از سخنرانان ماهر و شناخته‌شده در این زمینه کم‌تجربه هستید و تا کنون به سخنرانی کردن در جمع افرادی که با هدف اعتراض و تظاهرات حاضر شده‌اند فکر نکرده بودید؛ این طور نیست؟
در این مطلب ابتدا یک طرح کامل از سخنرانی تظاهراتی ارائه می‌دهیم که شانس شما را برای موفقیت در این دست موقعیت‌ها دوچندان می‌کند و سپس عناصر لازم برای سخنرانی در تظاهرات را بررسی خواهیم کرد.
همه چیز برای این که استاد سخنرانی در تظاهرات شوید
قبل از هر چیز لازم است بدانیم سخنرانی تظاهراتی چیست؟ چه ماهیتی دارد؟ سخنرانی با ماهیت تظاهرات نوعی از سخنرانی‌های اطلاعاتی است که هدف اصلی سخنران ترغیب و آموزش مخاطبان به انجام کار یا عملی کردن برنامه‌ای است. به برخی از موضوعات رایجی که می‌توانند سوژه سخنرانی‌های تظاهراتی باشند توجه کنید:
- چه طور درخواست افزایش حقوق را به کارفرما بدهیم؟
- افزایش قیمت‌ها چه طور بر کیفیت معیشت مردم تاثیر می‌گذارد؟
- چه چیزهایی باعث افزایش سطح امیدواری مردم به زندگی شده است؟
- چرا باید علیه سیاست کاهش جمعیت ایستادگی کنیم؟
این موضوعات و بسیاری از موضوعات دیگر به دلیل این که در ذهن مخاطب جرقه‌ای ایجاد می‌کنند در زمره سخنرانی‌های تظاهراتی قرار می‌گیرند. همان طور که گفته شد هدف سخنرانی در تظاهرات تغییر تفکر مردم نسبت به موضوعات مختلف است.
در سخنرانی تظاهراتی چه می‌گذرد؟
به همان اندازه که موضوع جالب و متفاوت برای سخنرانی تظاهراتی وجود دارد راه‌هایی برای شروع و به اتمام رساندن سخنرانی‌هایی با ماهیت تظاهرات نیز موجود است. معمولا هر سخنران از لحظه ورود به صحنه تا و گذار از مراحل مختلف سخنرانی 5 گام زیر را طی می‌کند:
- با “چرا”ها شروع کنید
- کلیاتی از موضوع ارائه دهید و با این کار مقدمات ورود به بحث جدی را در ذهن مخاطب ایجاد نمایید
- تغییر و تحولات و راه‌حل‌های موجود را بحث کنید
- زمان جداگانه برای سوال و جواب و پاسخ به ابهامات مخاطبان خود اختصاص دهید
- با خلاصه‌ای از کل سخنرانی بحث را به اتمام برسانید
هر یک از این گام‌ها را برای این که استاد سخنرانی در تظاهرات یا سخنرانی تظاهراتی شوید در ادامه بررسی کرده‌ایم.
شروع سخنرانی با “چرا”ها
تظاهرات برای انگیزه در مخاطبان است. اگر قرار است در سخنرانی تظاهراتی برخی از مشکلات مدیریتی محیط کارتان را بررسی کنید اولین گام ایجاد جرقه ذهنی در مخاطب است. به همین دلیل بهتر است اول سخنرانی را با پاسخ به “چرا”ها شروع کنید. به این ترتیب مخاطبان به خوبی می‌فهمند که چه قدر قرار است بابت اطلاعاتی که با آن‌ها به اشتراک می‌گذارید سود ببرند. با پاسخ به این چراها مخاطبان شما به زودی متوجه می‌شوند که آیا این سخنرانی:
- باعث کسب درآمد یا افزایش حقوق آن‌ها می‌شود؟
- برای آن‌ها ارتقا یا مهارتی به دنبال دارد؟
- منجر به صرفه‌جویی در وقت و هزینه آن‌ها می‌شود؟
- رضایت آن‌ها را نسبت به شرایط شغلی یا زندگیشان افزایش می‌دهد؟
بهترین راه برای افزایش انگیزه مخاطبان در طول سخنرانی در تظاهرات پشتیبانی از ایده‌ها در سخنرانی به واسطه داستان‌سرایی است.
ارائه جشم‌اندازی از اهداف برگزاری این اجتماع
قبل از این وارد جزئیات شوید لازم است یک چشم‌انداز کلی بابت فرآیند کلی سخنرانی ارائه دهید؛ چون:
- معرفی کلی بحث باعث ایجاد چارچوب ذهنی در مخاطبان می‌شود و آن‌ها را برای پذیرش ادامه سخنرانی آماده می‌کند
- در طول سخنرانی، برخی از افراد بابت اجتماع، تظاهرات و یا اعتراض نسبت به موضوع خاصی دلسرد و حتی مرعوب می‌شوند. چشم‌اندازی از اقدامات ترس به وجود آمده در برخی از افراد را سرکوب می‌کند و به آن‌ها ثابت می‌کند راه دشوار یا پیچیده‌ای مقابل آن‌ها قرار ندارد
بهترین راه برای ارائه چشم‌انداز اهداف در سخنرانی تظاهراتی استفاده از دیاگرامی است که بتواند طرح و ایده‌های کلی را نشان دهد. این ترفند در بسیاری از سخنرانی‌های انتخاباتی مورد استفاده قرار گرفته است و معمولا اهداف آینده به همین شکل نمایش داده می‌شوند
ادامه سخنرانی با آموزش شفاف و قدم به قدم
یکی از مهم‌ترین مزایا سخنرانی در تظاهرات این است که هسته اصلی بحث یا همان موضوعی که مخاطبان به خاطر آن حضور می‌یابند از قبل برای همه مشخص است. لذا سخنران می‌تواند با آرامش خیال به سراغ بخش بعدی یعنی آموزش قدم به قدم برود. گام‌هایی که اعلام می‌کنید را تا حد ممکن با زبان ساده و قابل‌فهم بیان نمایید. به علاوه از اعلام اعداد آموزش گام به گام خودداری کنید ( مثل 8 گام برای تصویب قانون مجازات حیوان‌آزاری در تظاهرات حمایت از حیوانات)
در هر قدم به عنوان سخنران باید:
- هدف خود را از آن قدم بازگو کند
- با زبان ساده این گام را توضیح دهد
بررسی تغییرات و معرفی راه‌حل‌ها
در هر حالتی اگر دو راهکار برای رسیدن به اهداف سخنرانی وجود دارد هر دو را برای مخاطبان تشریح کنید. مثلا اگر موضوع سخنرانی اعتراض در برابر کسری حقوق کارگران است ابتدا روش معمولا و رسمی ارسال درخواست کتبی افزایش حقوق را بررسی کنید و سپس راه‌حل‌های دیگر را بررسی کنید.
اختصاص زمان جداگانه به پرسش و پاسخ
خیلی از سخنرانی‌ها با پرسش شروع می‌شوند و در نهایت به این پرسش در بخش سوال و جواب‌ها پاسخ داده می‌شود. برخی از سخنرانی‌ها هم صرفا بخش پرسش و پاسخی در انتها دارند تا ابهامات مخاطبان برطرف شود. اگر سخنران یک تجمع هدفمند هستید که قصد دارند با تظاهرات به اهداف خود برسند حتما زمانی جداگانه به پاسخگویی به سوالات مخاطبان اختصاص دهید.
اهمیت زبان بدن برای یک سخنرانی تظاهراتی استادانه
هر نوع سخنرانی به واسطه زبان بدن و بخش‌های غیرکلامی نظیر شیوه سخنوری و فن بیان فرانکلین دلانو روزولت جذاب‌تر می‌شود. در این زمینه گزینه‌های زیادی پیش روی شما قرار دارد:
استفاده از نمونه‌های واقعی یا غیرواقعی در سخنرانی
سخنرانان برای تاثیرگذاری بیش‌تر از نمونه واقعی یای غیرواقعی سوژه اصلی سخنرانی در صحنه استفاده می‌کنند. مثلا اگر موضوع سخنرانی در تظاهرات پول و مسائل اقتصادی است پول را به عنوان یک سمبل به دست می‌گیرند و با حرکت دستان خود تاثیرگذاری سخنرانی را بیش‌تر می‌کنند.
استفاده از تصاویر و ویدیوها
در صورتی که تصور می‌کنید زبان بدنتان در مدت سخنرانی کافی و کارآمد نبوده است تصاویر و ویدیوها گویا همه چیز هستند. تنها کافی است به نمایش محتوا بصری تکیه کنید و به این شکل یک سخنرانی استادانه داشته باشید.