وقتی که قرار باشد با یک سخنرانی دو سه ساعتی سر همه را به درد بیاوریم و حسابی پرچانگی کنیم همه مدعی می شوند. در واقع همه کسانی که اسم و رسم یک سخنران پرکار را به دوش می کشند در سخنرانی های طولانی که حسابی برای شنونده خسته کننده و کسل آور می شوند تخصص دارند؛ اما کمتر کسی نظیر امثال آبراهام لینکلن و فن بیان او می تواند در ارائه سخنرانی ده دقیقه ای که شسته رفته، کوتاه و مختصر باشد سربلند شود!
از قدیم گفته اند کم گوی و گزیده گوی چون دُر؛ اما خیلی از ما به دلیل این که در روابط شخصی روزانه خود درگیر پرگویی هستیم خیلی در سخنرانی های کوتاهی که بتوان در همان مدت زمان کم مفهوم اصلی را به شنونده انتقال داد موفق نیستیم. این مشکل دلایل بسیاری دارد. مثلا همین که بخواهیم سر صحبت را باز کنیم و با دیگران ارتباط برقرار نماییم ممکن است به خودی خود ده دقیقه زمان ببرد. یا این که پرداختن به اصولی که برای ما به عنوان یک سخنران مطرح است کمی برنامه ریزی را برای ارائه سخنرانی ده دقیقه ای مشکل می کند.
اما کاربرد این سخنرانی های مختصر چیست؟ اصلا چه فایده ای دارد بحث را تا حد ممکن مختصر کنیم در حالی که وقت و امکانات برای سخنرانی های طولانی تر فراهم است؟ مزیت های سخنرانی ده دقیقه ای چیست و چه تاثیراتی روی امور ما دارد؟ سخنرانی های کوتاه چه اصولی دارد و چه طور می توان مخاطب را پای این سخنرانی میخکوب نمود؟
این سوالات سوژه بحث امروز ما در دانشگاه زندگی خواهند بود. همراه با دانشگاه بمانید!
اصول ارائه سخنرانی ده دقیقه ای
نکته طلایی یا در واقع علت اصلی ارائه سخنرانی طلایی را ابتدا باید در کسب وکار جستجو کرد. همین که قرار باشد درخواست افزایش حقوق را مطرح کنید در واقع باید سخنرانی کوتاهی را مقابل رئیس یا رهبر گروه خود داشته باشید. اگر قرار باشد مقابل او هم پرگویی های همیشگی را داشته باشید احتمالا در تصمیم گیری او تاثیر منفی می گذارید.
نوشتن متن سخنرانی ده دقیقه ای مثل نوشتن نامه برای دوستان است؛ به سبک روزهای قدیمی که همه از طریق نامه ارتباط برقرار می کردند. فقط باید تلاش کرد از شر موارد بیهوده خلاص شد و تا جایی که امکان دارد طول نامه را کوتاه تر کرد.
همه حوصله شنیدن داستان کوتاه را دارند!
به قول خلیل جبران، نویسنده و شاعر معروف، در کنار گرسنگی و تشنگی، یکی از مهم ترین نیازهای مردم داستان سرایی است. هر داستانی دارای اشخاص و عناصر ویژه ای می باشد. اشخاص داستان هر کسی می توانند باشند؛ اما اگر خود شما قهرمان آن قصه باشید احتمال نزدیک شدن و برقراری ارتباط شنونده با شما بیشتر است. بدون شک داستان سرایی بهترین راه برای شروع یک سخنرانی ده دقیقه ای خواهد بود!
بعد از شروع داستان های کوتاه تا جایی که می توانید موضوع را شخصی کنید. فرض کنید قرار است در طول یک سخنرانی ده دقیقه ای راه های ترک سیگار را بررسی کنید. شما به عنوان یک نمونه زنده می توانید مثال خوبی برای راه های ترک سیگار، چالش هایی که پشت سرگذاشته اید و اشتباهاتی که مرتکب شده اید باشید.
درگیر جزئیات نشوید!
جزئیات زمانی که قرار است قدرت خارق العاده کلمات در سخنرانی را آزاد کنیم و مخاطب را با واژگان جادو نماییم بسیاری کاربردی است؛ اما در سخنرانی ده دقیقه ذکر جزئیات لزومی ندارد. این که شما چه قدر از این که بعد از صرف ناهار یک نخ سیگار می کشیدید عذا وجدان داشتید یا این که با استعمال دخانیات در منزل سلامتی اعضا خانواده را به خطر انداخنید و احساس گناه می کنید در سخنرانی ده دقیقه ای جایی ندارد و جز همان جزئیاتی به حساب می آید که ذکر آن ها بیهوده خواهد بود.
دقیقه نودی و عصبی نباشید!
نگاهی به سبک های سخنرانی بیندازید؛ کدام یک از استایل های معرفی شده مطابق با توانایی ها و ظرفیت مخاطبان شما می باشد؟ یکی از مشکلاتی که در سخنرانی های ده دقیقه ای با آن مواجه می شویم استرس یا عصبانیت ناشی از استرس کمبود وقت است که مبادا همه چیز در طول این زمان محدود جمع نشود. به همین دلیل توصیه می کنیم حتما آمادگی کافی قبل از سخنرانی داشته باشید و از آن دسته سخنرانان دقیقه نودی نباشید!
برای این که نسبت به آمادگی قبل از سخنرانی اطمینان کافی کسب کنید، متن سخنرانی را نه جلو آینه، بلکه مقابل یک دوربین در حال ضبط تمرین نمایید. برای کاهش استرس به دو نکته زیر در باب زبان بدن توجه کنید:
- از حرکات بیش از حد دست خودداری کنید؛ این کار باعث حواس پرتی دیگران می شود
- از حرکت و گام برداشتن به عقب یا جلو بیش از حد اجتناب ورزید؛ با این کار استرس و هیجان بیشتری به شما القا می شود
- شانه عقب، سر بالا!
- تُن صدا خود را تنظیم کنید؛ می توانید از ترفندهای داشتن صدای بم و کلفت در سخنرانی نیز استفاده نمایید
مانع از تکرار شوید!
وقتی که وقت تنگ است باید بدون فوق وقت سخنرانی را به پیش برد. علاوه بر بحث های اضافی و ذکر جزئیات که زمان زیادی می برند مانع از تکرار سخنرانی شوید. مثلا گاهی نفراتی که عقب تر هستند صدای شما را به وضوح نمی شوند و این باعث می شود که مجبور شوید حرفتان را چندین و چند بار تکرار کنید.
به مخاطب خود را با توجه و اهمیت دادن به زمان مشخص شده احترام بگذارید. بدین منظور راه های زیادی وجود دارد تا بتوانید حداکثر ارزش و احترام را به مخاطب نشان دهید. مثلا می توانید زمان را طوری تنظیم کنید که با لرزش گوشی متوجه محدودیت زمانی شوید. یا این که گوشی را برای آلارم روی هر دو دقیقه یا چهار دقیقه تنظیم کنید تا از چارچوب تعیین شده خارج نشوید.
کوتاه بیایید!
در تاریخ هرگز نشنیده ایم و ندیده ایم سخنرانی را که بگوید ای کاش سخنرانی تمام نشود! اگر سخنران بتواند صحبت های خود را مدیریت کند و زمان کافی برای پاسخ گویی به سوالات شنوندگان نیز اختصاص دهد بنابراین نگرانی زیادی بابت اتمام وقت وجود نخواهد داشت.
حالا این شما هستید که تعیین می کنید زودتر کوتاه بیایید تا سخنرانی زودتر تمام شود یا این که به سخنرانی ادامه دهید.
کیفیت هرگز فدای کمیت نشود!
وقتی اسم سخنرانی ده دقیقه ای را می شنویم اولین چیزی که به ذهنمان می رسد این است: چه طور باید مطالب در این زمان کوتاه جمع و جور شده و به مخاطب ارائه شوند؟ چرا چنین چیزی از خودمان می پرسیم؟
در سخنرانی های کوتاه به جای این که همه مطالب قرار باشد به صورت ناقص و خیلی سطحی در چند دقیقه چینش و ارائه شوند بهتر است به کمیت کمی فکر کنیم. مثلا به جای این که تک تک مطالب را در ده دقیقه جای دهیم بخشی از مهم ترین نکات را گلچین کنیم.
برای این که بتوانید زمان را بهتر تنظیم کنید هر 60 ثانیه را به یک نکته اختصاص دهید. این 60 ثانیه ها را به تنهایی بارها و بارها تمرین کنید و در پایان حدود دو دقیقه برای سوالات احتمالی زمان در نظر بگیرید.