مشغول شنیدن سخنرانی با موضوع جالبی بودم که از مدت‌ها قبل منتظرش بودم. اواسط سخنرانی بود که برای استراحت کوتاهی، سخنرانی متوقف شد. بعد از چند دقیقه سخنران مجددا به صحنه آمد و میکروفون را به دست گرفت شروع کرد: یک…دو…سه…تست میکروفون هنوز تمام نشده بود که صدای عده‌ای از انتها سالن به گوش می‌رسید که می‌گفتند: لطفا بلندتر! پس از آن سخنران سعی می‌کرد در ادامه سخنرانی با صدا بلند حرف بزند و حتی بعضی از مواقع مشخص بود که فراتر از ظرفیت صوتی خود مشغول فریاد زدن است. شاید جنس صدا سخنران ضعیف و قدرت تارهای صوتی او پایین بود اما هر سخنرانی برای حضور قدرتمند روی صحنه به فنون تقویت حنجره نیاز دارد.
داشتن صدایی قوی به معنای داشتن صدای پر طنین یا توانایی فریاد زدن و به لرزه درآوردن پنجره‌ها نیست؛ بلکه به منزله برخورداری از حنجره و صدایی است پرقدرت و نیرو که از منبع با همین پتانسیل خارج شده باشد و نه این که به واسطه فشار بر تارهای صوتی بلند و گوش‌خارش شده باشد. شاید بهتر باشد صدا پرقدرت را صدایی بدانیم که کیفیت آن در اثر اجرا و استفاده خسته نشود و توانایی‌هایش را از دست ندهد. بسیاری افراد هستند که علی رغم داشتن صدایی پرطنین و پرحجم، بعد از مدت زمانی سخنرانی یا صحبت مداوم تارهای صوتیشان از کار می افتد و توانایی انجام فعالیت بیشتر را ندارند. برعکس افرادی هم هستند که با وجود صدای کم حجم و نازک، دارای حنجره‌ای پرقدرت و توانایی اجرایی بسیار بالا هستند و حتی بعد از یک سخنرانی یک‌روزه باز هم کیفیت صدا مطلوب اول صبح را دارند. به طوری که تارهای صوتی آنها این امکان را فراهم می کند تا بتوانند برای ساعت های متوالی و سالیان دراز سخنرانی کنند.
بخش مهمی از تنظیم صدا در سخنرانی به تقویت حنجره برمی‌گردد و صدایی قوی و پرطنین در گرو حنجره‌ای زنده، تازه، پرتوان و تقویت‌شده است. اگر سخنرانی شغل اصلی و دائمی شما است و قصد دارید تا سال‌ها از حنجره خود به عنوان مهم‌ترین ابزار کار خود استفاده کنید این مطلب را به هرگز از دست ندهید!
فنون تقویت حنجره برای داشتن صدایی قوی در سخنرانی
کیفیت حنجره تا حد زیادی ذاتی است و به طور کلی آن چه که به عنوان جنس صدا از آن یاد می‌شود به واسطه توانمندی‌های ذاتی حنجره تولید می‌شود. صدا قوی از سه بخش مهم تشکیل می‌شود:
- توانمندی‌های فردی
- شوق و اشتیاق موجود در صدا
- فیزیک صوتی قوی
لازمه فاکتور اول این است که سخنران خودش باشد و خودش و تظاهر به فرد دیگری نکند. فاکتور دوم با درک کامل سخنران از اهداف و مقاصدش به دست می‌آید و برای فاکتور سوم سخنران باید در کنار آگاهی کامل به تمرین بپردازد و از فنون تقویت حنجره استفاده کند.
بررسی فاکتور خصوصیات شخصیتی در قدرت صدا
خصوصیات شخصیتی یعنی آن چه که شما را تشکیل می‌دهند و آن چیزی که به عنوان هدیه با مخاطبان خود تقسیم می‌کنید. شخصیت شما همان اثر منحصر به فردی است که به روی صدایتان منقوش می‌شود و مخاطب بلافاصله با شنیدن آن تشخیص می‌دهد که این صدا مربوط به شما بوده است. این بخش از قدرت صدا ویژگی‌های زیادی از سخنران آشکار می‌کند. به زبان ساده‌تر خصوصیات شخصیتی در صدا شما متبلور می‌شوند و نشان می‌دهند که شما نمی‌توانید از ماهیت آشکار صدا خود هنگام سخنرانی بگریزید چون اسانس وجودی شما در آن نهفته است و هر کسی این صدا را بشنود با شخصیت گوینده آشنا می‌شود.
بسیاری از سخنرانان سعی دارند با استفاده از ترفندهایی به تغییر کیفیت صدا خود بپردازند. مثلا برخی سعی دارند با تکنیک‌های کلفت‌تر وبم کردن صدا شبیه به سخنرانان محبوب دیگر شوند و به این ترتیب جذابیت صدا خود را بالا ببرند. اگرچه تقلید در سخنرانی مشکلی ندارد و حتی پسندیده است اما هر سخنران با تلاش برای نشان دادن خود واقعی‌اش می‌تواند با قدرت واقعی تارهای صوتی خود، خودنمایی کند.
بررسی فاکتور شور و اشتیاق در قدرت صدا
شور و اشتیاق سخنران عامل قدرت صدا است که به موازات محتوا و فاکتور اول به اجرا پرشکوه سخنرانی کمک می‌کند. محتوا یک سخنرانی واژه‌ها هستند. همان ایده‌هایی که به فرم سخنرانی ظاهر می‌شوند و به اهداف شما جامه عمل می‌پوشانند. وقتی که همین محتوا در کنار شخصیت اصلی سخنران و اهداف اصلی سخنران هم‌تراز یکدیگر قرار گیرند نعمت اشتیاق در سخنران متولد می‌شود.
وقتی که یک سخنران مشتاق باشد و این شور و اشتیاق در سخنرانی و آن چه که ارائه می‌کند نمودار باشد معتبر و کاملا هوشیار جلوه می‌کند. به همین دلیل است که بازیگر نیز تمام نیت یک کاراکتر را در خود می‌ریزد و با اشتیاق به ایفا نقش می‌پردازد تا از دید مخاطب واقعی جلوه کند.
نوزاد انسان از سن شش ماهگی قادر است قصد و غرض و هیجانات هر صدا را تشخیص دهد و این قابلیت به مرور زمان افزایش می‌یابد. یکی از فاکتورهای قدرت در صدا اشتیاق است و هر چه قدر که بهتر بتوانید مقاصد خود را به واسطه اشتیاق با مخاطبان خود تقسیم کنید صدایتان از دید مخاطبان قوی‌تر و پرطنین‌تر است. در صورتی که به تقویت حنجره نپردازید و این فاکتور را در صدا خود تقویت نکنید حین سخنرانی و به مرور قدرت تارهای صوتی محو می‌شود و مخاطبان خود را از دست می‌دهید.
بررسی فاکتور فیزیک صوتی قوی در قدرت صدا
فیزیک صوتی قوی توانایی تولید صدای طنین‌دار پر جنب و جوش در کنار رعایت اصول تنفس صحیح در سخنرانی و باز شدن قفل صدا است. از آن جایی که صدا در هوا به گردش در می‌آید فاکتور رزونانس یا طنین صدا با هوا به هم وابسته هستند. قبلا در دانشگاه زندگی شیوه کنترل تنفس در سخنرانی را آموزش دادیم و بر نحوه نفس کشیدن و نفس‌گیری در سخنرانی عمومی تاکید کردیم؛ چرا که هوا به خودی خود باعث کار کردن صدا می‌شود. زمان دم مولکول‌های هوا به سمت ریه و سپس نای و لوله‌های تنفسی حرکت می‌کنند و سپس با حرکت بین ماهیچه‌های تارهای صوتی، آنها را به سمت هم جا به جا می‌کنند.
حالا اگر کسی به شما بگویید که بلندتر سخنرانی کنید به جای این که فشار بیهوده بر تارهای صوتی بیاورید فرصت خوبی است تا با دمیدن هوای بیشتر به ریه‌ها حجم تنفسی خود را بالا ببرید و به افزایش قدرت صدا خود از طریق فنون تقویت حنجره بپردازید.
بهترین موقعیت برای نفس‌گیری و افزایش قدرت صدا
شاید بهترین موقعیت یا جایگاه قرارگیری برای افزایش قدرت صدا از راه نفس کشیدن مستقیم ایستادن، یک دم قوی و سپس آزاد کردن هوا همزمان با سخن گفتن باشد.
گسترش رزونانس صدا از راه تمرین
رزونانس بازتاب ارتعاش و تکرار صدا در محیط است. وقتی کسی صحبت می‌کند رزونانس همزمان در محیط، در بدن فرد هم تولید می‌شود و بنابراین توسط خود سخنران نیز احساس می‌شود. نهایت رزونانس یا صدای سَر است که طی آن صدای بلند طنین‌انداز می‌شود و یا صدای سینه‌ای است که طی آن صدا آرام طنین‌انداز می‌شود.
برای گسترش رزونانس و طنین صدا خود چندین بار “امممممممم” را تمرین کنید و ببینید آیا به واسطه این صدا جسم خارجی را مقابل صدا خود احساس می‌کنید یا نه. با این تمرین از فنون تقویت حنجره قدرت صدا بهبود می‌یابد.