مدیریت زبان بدن در سخنرانی: بدن شما بهتر از هر کسی سخن می گوید!
چند بار پیش آمده است که در سخنرانی به نواقص مربوط به ایستادن، راه رفتن و به طور کلی زبان بدن خود فکر کنید؟ ما هم میدانیم که گاهی متن سخنرانی، برقراری ارتباط با مخاطبان، توجه به مکث و وقفه در سخنرانی و تمرکز حواس برای این که کوچک ترین تپقی نداشته باشیم وقت برای این نمیگذارد که ببینیم به موقع حرکت کردهایم یا حرکت ما به جا بوده است یا نه! برای یک بار هم که شده بیایید نگاهی عمیقتر به استایل خود در سخنرانی داشته باشیم. پاهایتان را هنگامی که یک جا می ایستید تکان میدهید؟ عادت دارید دستتان را در طول سخنرانی آزاد بگذارید یا همیشه دست به جیب هستید؟ میدانید مخاطب تیز و هوشمند شما حواسش حتی به لرزش دستی است که خودتان هم هیچ وقت متوجه بودنش نشده اید؟ مدیریت زبان بدن در سخنرانی همین نکات خیلی جزئی و ریزبینانهای است که همه ما از آنها غافل هستیم!
حرکت بدن خصوصا وقتی که هیجان و استرس سخنرانی در وجودتان موج میزند طبیعی است و اگر بخواهید برای یک جا ماندن تلاش کنید قطعا جلوهای غیرطبیعی دارد. باعث ناراحتی است که اغلب سخنرانان سعی دارند حرکات را تا حد ممکن از سخنرانی خود حذف کنند و به این شکل زبان بدن خود را سرکوب کنند؛ در حالی که زبان بدن مثل زبانی که با آن صحبت میکنیم سرکوب شدنی نیست و حتی بهتر از هر کسی و هر چیزی با مخاطب سخن میگوید!
بعد از خواندن این مطلب یاد میگیرید که چه طور به جای سرکوب حرکات بدن خود، با مدیریت زبان در سخنرانی اجرا بهتری داشته باشید.
ترفندهای مدیریت زبان بدن در سخنرانی
تکنیک های زبان بدن در سخنرانی، بخش جداگانه و مستقلی از تمام اصولی است که تا به حال بررسی کردهایم؛ چون سخنرانان بزرگ دنیا معتقدند زبان بدن برای انتقال مفاهیم به مخاطبان ضروری است و اگر قرار باشد زبان بدن حذف شود، سخنران عملا با گوینده رادیو تفاوتی ندارد!
4 رکن مهم در زبان بدن
ارکان مهمی که در زبان بدن بیشتر روی آنها صحبت میشود عبارتند از:
- طرز ایستادن فرد
- حرکات پیوسته یا دورهای بدن
- حالات صورت
- ارتباطات چشمی
اگر تا کنون درباره زبان بدن چیزی نمیدانستید این مطلب، فرصت فوق العادهای برای آشنایی با ارکان مهم در زبان بدن و بهبود آنها میباشد.
تکنیکهای کلیدی برای مدیریت زبان بدن در سخنرانی
اهمیت ارتباط چشمی و زبان بدن بر کسی پوشیده نیست؛ اما کسی که بتواند به خوبی آن را مدیریت کند و کم و کاستیهای آن را اداره نماید پیروز میدان سخنرانی خواهد بود. تکنیکهای زیر را با هم مرور میکنیم:
حذف حرکات پرهیاهو و جنجالی از زبان بدن
کوچکترین حرکات سخنران روی صحنه باید هدفمند باشد. هیجانهایی که به صورت ناخودآگاه در افراد پیش از سخنرانی ایجاد میشود معمولا با حرکات عصبی، تکانههای عصبی، رفت و آمدهای جنجالی و بحث برانگیز روی صحنه و خلاصه حرکات غیرعادی همراه میشود. بنابراین کسی که بتواند به حذف حرکات پرهیاهو به مدیریت زبان بدن در سخنرانی بپردازد خیلی چیزها را به دست آورده است.
اصل مهم در مدیریت حرکات، اصل تفریق است. حرکات فیزیکی بدن که بر اثر هیجان به وجود میآیند باید کم کم تفریق شوند. به همین دلیل توصیه میکنیم حدود یک ساعت قبل از سخنرانی، زمانی که از مرور متن فارغ شدهاید از کسی بخواهید تا شاهد حرکات بدن شما هنگام اجرا آزمایشی، پیش از شروع سخنرانی باشد.
برخی از حرکات پرهیاهو که حواس مخاطب را پرت میکنند
- بازی کردن با موها: طوری که مخاطب محو موهای شما میشود و لحظاتی از جو سخنرانی خارج میشود
- تکان دادن بیش از حد دستها هنگام حرف زدن: این حرکات به شدت آزارآور هستند
- بازی با اشیا (مثلا بازی با یک سکه، ماژیک و …): سخنران به دنبال وسیلهای برای آرام کردن ذهن مشوش و پرمشغله خود میگردد
- حرکات الاکلنگی روی پنجه و پاشنه پا: مخاطب با دیدن این حرکت هیپنوتیزم میشود. اگر کمی خسته باشد به زودی با این حرکت به خواب میرود!
سخت یا آسان، این دسته از حرکات خیلی زود باید از چارچوب سخنرانی شما حذف شوند یا حداقل با تمرینات یا تمهیداتی کاهش یابند. مثلا همین که سکه یا کلید را از جیب خود بردارید و نگذارید وسیلهای برای بازی کردن و حرکات اضافی اطرافتان باشد به کاهش این تکانهای پرهیاهو که معمولا برای مخاطب حواس پرتی میآورد کمک کردهاید.
حذف ژستهای اجباری از زبان بدن
تلاش برای حرف زدن به سبک چرچیل و ایستادن به سبک لینکلن و سایر بزرگان دنیا باعث شده است که از خود واقعیمان جدا شده و کم کم به سخنرانانی تبدیل شویم که بالاجبار از حرکات سایر سخنرانان تقلید میکنند و البته در این مسیر نیز ناکام میمانند.
تلاش برای حرکات دست هنگام به کار بردن یک واژه کلیدی، تکان دادن سر، حالات خاص صورت یا لبخندهای متفاوت، چشمک زدن در طول سخنرانی هنگام ادا برخی از کلمات و …از جمله حرکاتی هستند که برخی از سخنرانان سعی دارند به صورت اجباری آنها را به بخشی از زبان بدن خود تبدیل کنند؛ اما این تلاش چون غیرطبیعی جلوه میکند فایدهای ندارد!
به جای تلاشهای بیهوده برای استفاده همزمان از زبان بدنی که متعلق به شما نیست روی یک بخش به تنهایی تمرکز کنید. مثلا اصول تماس چشمی را به تنهایی پیاده کنید. وقتی که مشغول برقراری ارتباط چشمی هستید قطعا بخشهای دیگر نظیر دستها بهتر است آزاد در کنار بدن قرار گیرند.
برخی از نمونههای زبان بدن در سخنرانی
همیشه درباره زبان بدن، تماس چشمی یا حرکات متعادل دستها صحبت کردهایم؛ اما هیچ گاه یک مثال کاربردی در این باره بررسی نکردهایم. هر یک از حالاتی که در ادامه میخوانید نشانهای خاصی هنگام صحبت کردن با دیگران دارند و در واقع هر یک حامل پیام خاصی هستند که باید مدیریت شوند:
- چشمان باز و لبهای بسته: نشانگر تعجب یا هیجان در باب یک موضوع
- صورت عصبانی: نشانگر اشتباه، سوتفاهم و جس منفی افراد نسبت به یک موضوع
- تکان دادن دست بعد از شنیدن یک خبر: نمایش ناامیدی افراد
- نزدیک کردن دستها به هم: نشانه انتظار، سکوت، اظهار نظر مخالف و …
تمرین بهبود و مدیریت زبان بدن در سخنرانی
برای این که حرکات بدن خود را بهتر کنترل کنید و از راه نمایش آن، نتیجه بهتر و اثرگذاری بیشتری داشته باشید، تمرین زیر را برای تمام بخشهای بدن خود چند بار تکرار کنید:
مدیریت ژست (نحوه ایستادن، حالات دست و پا)
- هر ژستی که دارید، بعد از گذشت 45 ثانیه در این ژست تغییر ایجاد کنید. تجربه نشان داده است که تکرار یک ژست، مثلا قرار دادن دست داخل جیب هنگام صحبت کردن و همزمان راه رفتن به مرور باعث میشود چشم مخاطب عادت کند و زبان بدن شما برای او تکرار و بی تاثیر شود.
- در سخنرانیها ، عموما بازوان به دلیل حرکات مداوم دست هنگام حرف زدن درگیر هستند. اغلب مخاطبان دستهای آزاد و آرام را بیشتر میپسندند.
مدیریت حالات چهره
- پیوسته لبخند ملیح و سطحی روی لب خود داشته باشید
- بالا بردن دست راست، معمولا تمایل بالای سخنران را برای پاسخ دادن مخاطبان به یک سوال نشان میدهد
- از هر دو دست هنگام صحبت کردن، در حالی که کف دست به صورت مایل به سمت سخنران باشد و پشت دست به سمت مخاطبان (تکنیک ساخت دیوار)، استفاده کنید
- با حذف تریبون، نزدیک شدن به مخاطبان در صحنه را امتحان کنید و اجازه دهید شاهد حرکات شما باشند
- برای تاکید روی تضادها، حرکات متضاد دست را تمرین کنید. مثلا در حالی که دست راست به سمت بالا می رود دست چپ رو به پایین هدایت کنید