می گویند انسان جایزالخطا است اما هیچ چیز در طول دوران حرفه ای من بدتر از لحظاتی نبوده که به هر دلیلی رشته کلام از دستم خارج شده و مسیر سخنرانی تقریبا به بیراهه رفته است! تصور کنید لحظه ای را که چندین نفر به عنوان مخاطب متوقع رو به رو شما نشسته یا ایستاده اند و منتظر کلام شما هستند، اما شما تقریبا هیچ چیزی در آستین ندارید که تحویل آن ها بدهید یا این که آن قدر اشتباه بزرگی در طول حرف زدن مرتکب شده اید که تقریبا روی صحبت کردن برای شما باقی نمانده است! نه فقط شما، بلکه هر سخنرانی با این اشتباهات مهلکی که ممکن است هر یک از ما مرتکب شویم رو به رو شده است!
وقتی که اشتباهاتی مثل اشتباهات لفظی، خطاهای متداول در برقراری ارتباط غیرکلامی و …مرتکب می شویم اولین واکنش ما دست پاچه شدن و نگرانی است. خصوصا وقتی که از آن دست اشتباهات ترامپ گونه به سبک رئیس جمهور آمریکا در طول سخنرانی داشته باشیم که قرار باشد رسانه ای شود و به گوش عده زیادی برسد. اما همه ما بتوانیم به سبک ترامپ روی این اشتباهات سرپوش بگذاریم احتمالا راه های خیلی ساده ای برای نجات از اشتباهات مهلکی که در طول سخنرانی مرتکب می شویم یافته ایم!
مطلبی که پیش روی شما قرار گرفته آموزش کاملی برای ریکاوری اشتباهات مهلک ما در طول سخنرانی و ادامه آن، حتی قدرتمند تر از قبل می باشد. این آموزش را دنبال کنید.
ترفندهای نجات از اشتباهات مهلکی که در طول سخنرانی رخ می دهد
شاید کلیدی ترین و بهترین واکنش برای ریکاوری و نجات از این اشتباهات حفظ حالت خونسردی و به روی خود نیاوردن باشد! همان ترفندی که بارها سعی می کنیم به کار ببریم اما معمولا این خود ما هستیم که در طول سخنرانی به خاطر اشتباهات مضحکمان لبخند می زنیم یا بلافاصله با عذرخواهی، جمع را این اشتباه آگاه می سازیم!
نجات از این خطاهای متداول راه های ساده تری هم دارد:
با طناب خودمان به چاه نیفتیم!
سال ها قبل به اتفاق چندی از دوستانم در فضای دانشگاه تصمیم گرفتیم که برای رقبت انتخابی بازیگر تئاتر به صورت آماتور شرکت کنیم و یک نمایش خودمانی را در سطح دانشگاه اجرا کنیم. کارگردان این نمایش فردی سخت گیر و به شدت ریزبین بود. در حالی که پیوسته از ما خرده می گرفت و سعی داشت اشتباهات ما را در جمع فاش کند ما هم مدام از او بابت اشتباهات و کم و کاستی عملکردمان در رشته ای که اصلا در آن تخصص نداشتیم عذرخواهی می کردیم و حتی گاهی بابت این خطاها می خندیدیم!
در همان حال بود که کارگردان به ما تشر زد و گفت: هیچ کس دندان های حرفه ای ها را در طول نمایش نمی بیند (حرفه ای ها نمی خندند!)، هیچ کس چروک روی پیشانی حرفه ای ها نمی بیند (حرفه ای ها بابت اشتباهاتشان اخم نمی کنند یا ناراحت نمی شوند) و هیچ فرد حرفه ای سکوتش را با مخاطبانش تقسیم نمی کند!
چنین خاطره ای خیلی خوب نشان می دهد که چه طور ممکن است ما با عملکرد خودمان و در واقع طناب خودمان به چاه بیفتیم!
بی خیال خودمان شویم!
شاید اگر همان زمانی که صرف تشریح اشتباهات مهلکی که در طول سخنرانی مرتکب می شویم را صرف برطرف کردن خطاها بدون سر و صدا می کردیم در اصول فن بیان و سخنوری موفق تر از امروز بودیم!
یکی از دلایلی که باعث می شود در قبال خودمان ناحقی کنیم خودخواهی ما نسبت به خودمان است. اگر کسی از بیرون یک سخنران که مرتکب اشتباهی در طول حرف زدن شده ببیند تصور می کند سعی دارد اشتباهش را جار بزند و به همه اعلام کند که اشتباه کرده است. این در حالی است که تقریبا از بین مخاطبان ما 5 درصد ممکن است متوجه اشتباهات لپی، تپق زدن در طول سخنرانی یا هر اشتباه دیگری که فکرش را کنید شود. پس چه بهتر که بی خیال خودمان و اشتباهاتمان در طول سخنرانی شویم!
آماده ام، زحمت کشیده ام، همه چیز رو به راه است!
فکر می کنید چه چیزی باعث و بانی اشتباهات خطرناک شما در فن بیان است؟ هر چند که رقیب قدری باشید و با کسب تجربه تبدیل به یک سخنرانی همه فن حریف شده باشید سه اصل آمادگی، تمرین و حفظ خونسردی را فراموش نکنید.
نه فقط برای سخنرانان مبتدی، بلکه هر سخنرانی باید تا 100 بار متن سخنرانی را مرور، تمرین و تکرار کند تا بتواند بدون نیاز به ابزارهای کمکی، خودش یک تنه سخنرانی را مدیریت کند. شما چند بار سخنرانی را تمرین می کنید؟ تکنیک شما برای تمرین سخنرانی چیست؟
تکنیک های کنترل شرایط بحرانی در طول سخنرانی
مقابل جمعیت پشت تریبون ایستاده اید. تمرین و تکرار از حد گذشته است؛ الان دیگر وقت آن رسیده تا خودی نشان دهید! پشت میکروفون می روید، شروع به صحبت می کنید اما هیچ صدایی از میکروفون خارج نمی شود. چند بار تست می کنید ولی فایده ای ندارد. بعد از کلی آمد و شد تازه متوجه می شوید که میکروفون را اشتباه روشن می کردید و داستان های ساده ای مثل این!
حالت بعدی زمانی است که شما قرار است با کمک پاورپوینت شروع به سخنرانی کنید اما انگار اسلایدها تنبل تر از این هستند که پا به پای شما پیش بروند. از طرفی هم متمرکز شدن به صورت همزمان روی این دو کمی مشکل به نظر می رسد. در چنین مواردی یا هر بحران مشابه دیگر که تجربه کرده اید و باعث شده اشتباهات مهلکی را مرتکب شوید از راهکارهای زیر استفاده کنید:
مراقب اسلایدها باشید
اسلایدهایی که قرار است ارائه داده شوند را بررسی کنید. خیلی وقت ها قرار نیست از روی اسلاید صحبت کنیم اما چون باید پا به پای اسلایدهای پاورپوینت توضیحات را ارائه کنیم لازم است به ترتیب آن ها و مدیریت صحیح آن ها دقت کنیم.
در تنظیم اسلایدها نیز باید به برخی از نکات توجه کرد. شاید علت دستپاچه شدن خیلی از ما هنگام سخنرانی دستپاچگی هنگام تغییر دادن اسلایدها باشد. محتوایی که قرار است در قالب پاورپوینت ارائه شود را تقسیم کنید. به صورت استاندارد هر اسلاید باید تا 6 سطر توضیحات با فونت متوسط تا درشت داشته باشد. از انتخاب فونت های خاصی که خواندن آن برای همه مقدور نباشد خودداری کنید. در این باره می توانید اصول تهیه پاورپوینت را در فضای وب جستجو کنید.
حذف عبارت های دوپهلو، اختصاصی و جاگیر از سخنرانی و اسلایدها
طبق تجربه ای که کسب کرده ایم شیوه تهیه اسلایدها یکی دیگر از همین اشتباهات مهلکی است که بدون خواست خودمان، ما را سردرگم می کنند. فضای داخل اسلایدها را با عبارت های معادل فارسی پر کنید و سعی کنید اسلایدها دو زبانه یا فینگلیش نباشند.
تمرین حروف متجانس در طول حرف زدن
یکی دیگر از تمریناتی که به شدت توصیه می کنیم، خصوصا برای سخنرانانی که عادت دارند تند و با عجله صحبت کنند، تمرین حروف متجانس پیش از سخنرانی است. به برخی از این حروف در زبان فارسی نگاه کنید:
ب پ – ج چ – ک گ – ل ر – س ز – ش ژ – و ف – د ت
این حروف معمولا با هم اشتباه می گردند و به در نهایت منجر می شوند کلمات را چیز دیگری تلفظ کنیم. احتمالا با تمرین این حروف و کلماتی که مخرج مشترک دارند این مشکل برطرف می شود.