عادت های خوب و بد در زندگی ما یک شبه به وجود نمی آیند. عادت های خوبی که الان داریم حاصل چندین و چند سال تمرین و تکرار است. بگذارید از یک مثال ساده شروع کنیم. مثلا به خوبی می دانیم کسی که از دوران بچگی به مسواک زدن عادت نکرده باشد دوران بزرگسالی به سختی می تواند خود را با چنین قانونی شب ها پیش از خواب وقف دهد! برخی از عادت های خوبی مثل مطالعه کردن، داشتن برنامه مدون و کاملا اصولی در پیشبرد کارهای روزانه، سحرخیری و …مطمئنا برای این که به بخشی از کارهای روتین و همشگی ما تبدیل شوند زمان می برند. آن دسته از سخنرانان حرفه ای هم که با انگیزه و کاملا دقیق قدم بر می دارند نیز مثل سایر انسان های موفق عادت های خاصی در زندگی دارند. عادت هایی که آن ها را به سخنرانان موفق و کاملی تبدیل کرده است.
استفان کاوی، نویسنده آمریکایی در کتاب معروف 7 عادت سخنرانان موثر به معرفی برخی از همین عادت هایی می پردازد که گفته شد. اما مهم تر از شناخت این عادت ها، چگونگی ایجاد یا زمینه سازی برای ایجاد آن ها در خود ما به عنوان سخنران است. اکنون چالش اصلی هر سخنران نهادینه کردن این عادت ها می باشد. دانشگاه زندگی به شما می آموزد چه طور و از چه راهی این 7 عادت را سرلوحه کار خود قرار دهید و خیلی زود با آن ها خو بگیرید.
عادات سخنرانان موفق که باید سرلوحه کار خود قرار دهید
تکنیک های زیادی وجود دارد که از ما یک سخنران حرفه ای می سازد. سخنرانی به سبک چرچیل، ایستادن با اسلوب لینکلن، از جمله موضوعاتی بود که قبلا برای سخنرانی به سبک بزرگان مورد بررسی قرار دادیم. اگر به دنبال این هستید که چه طور برترین عادت سخنرانان را الگو خود قرار دهید همراه ما باشید.
پیش فعالی سخنران
یکی از راز هایی که شما را با همه کم و کسری هایی که ممکن است در سخنرانیتان دیده شود مطرح می کند پیش فعالی ( و نه بیش فعالی!) است. پیش فعالی را شاید بتوان در یک جمله، پذیرش مسئولیت جهت گیری فکری و ذهنی افراد به واسطه تصمیم گیری هایی دانست که شما در در تک تک مراحل سخنرانی اتخاذ می کنید. اما چه طور باید پیش فعال بود؟
چه طور پیش سخنران پیش فعالی باشیم؟
حرف های تکراری و کلیشه ای دیگران را قبول نکنید. قبول نکنید که سخنرانان موفق، سخنران هایی موفق زاده شده اند! در عوض قدرت تصمیم گیری ها و جهت گیری هایتان را در سخنرانی مطابق با راهنما زیر بالا ببرید:
- به مدل ها و سبک های سخنرانی موجود توجه کنید
- در صورتی که اشتباهی را در سخنرانی مرتکب شدید مسئولیت آن را بر عهده بگیرید. سخنرانان موفق اشتباهات خود را ناشی از سر و صدا بیرون، کمبود وقت یا حواس پرتی هایشان توسط مخاطبان نمی دانند!
یک شروع خوب با یک پایان خوب!
یک پایان دل انگیز نیاز به مقدمه چینی خوبی دارد. این که هسته اصلی بحث را از همان ابتدا تشکیل دهید یعنی یک موفقیت بزرگ! برای رسیدن به شروع خوب توام با پایان، تکنیک های زیادی وجود دارد. اما چه طور در پایان سخنرانی را هنگام شروع عنوان کنیم؟
- در ابتدا بحث به شیوه همیشگی هدف خودتان را از کاری که انجام می دهید بیان کنید
- در میانه بحث به پایان بحث ناخونک بزنید. به عنوان مثال بعد از شرح یک آزمایش و کسب نتیجه، مدام گوشزد کنید که قرار است از این نتیجه، به نتیجه نهایی برسیم
اولویت ها اولویت بمانند!
اولویت ها همیشه به عنوان اولین ها یا مهم ترین ها تلقی می شوند؛ حتی اگر ضرورتی در این مسیر بخواهد توجه ما را منحرف کند. سخنرانی پر است از شاخ و برگ های اضافی که می تواند توسط ما یا خود مخاطب ایجاد شود. سوالاتی که مخاطب می پرسد باعث ایجاد بحث های جدیدی در دل بحث های قدیمی تر می شود که معمولا دردسر ساز است. از یک طرف مسئله زمان بندی و وقت شناسی در سخنرانی مطرح است و از طرف دیگر باید سعی داشت به وسیله پاسخگویی مناسب، راه های درگیر کردن مخاطب را پیش گرفت.
چه طور نسبت به اولویت ها وفادار بمانیم؟
اولویت های اول شما چیست؟ مثلا:
- درباره این که دیگران راجع به خط اتو لباس شما چه فکری می کنند وسواس دارید؟
- از این که برخی از بخش های سخنرانی را فراموش کرده اید مدام خود را سرزنش می کنید؟
- بابت تکه کلام ها یا اِ گفتن در سخنرانی ها ناراحت هستید؟
اگر اولویت های شما این موارد یا سایر موارد مشابه است همین حالا نیاز به تغییر عادات و نگرانی های خود دارید. به جای این دغدغه های سطحی، سخنرانان موفق بیشتر ذهن خود را درگیر موارد زیر می کنند:
- به اندازه کافی هنگام برقراری ارتباط با مخاطب به او ارزش داده ام؟
- به اندازه کافی در برخورد با مخاطب آمادگی داشتم؟
- چه قدر از زمان سخنرانی صرف موضوع اصلی بحث شده است و چه قدر زمان به بحث های جانبی اختصاص داده ام؟
اعتقاد به اصل بُرد/ بُرد در سخنرانی
عادت بعدی سخنرانان موفق، اعتقاد به اصل مهم برد/ برد و رویکردی بر مبنا سود و زیان نسبت به گفتگوها و تعامل های بین سخنران و مخاطب است. به عبارت دیگر ارتباطی که در آن یک طرف چه به لحاظ مادی و چه به لحاظ معنوی متضرر شود در سخنرانی بی ارزش است.
چه طور اصل برد/ برد را پیاده کنیم؟
برخی از سخنرانان معتقدند پیروزی و برد اصلی مخاطبان همان زمانی حاصل می شود که شش دانگ حواسشان به سخنرانی باشد. شما با چنین دیدگاهی چند درصد موافق هستید؟ چنین دیدگاهی دقیقا مثل یک معامله یک طرفه فقط و فقط با رضایت یه نفر است.
از این رو باید به تک تک مواردی که احتمالا مخاطب با رویارویی یا قرار گرفتن در آن موقعیت های خاص احساس شکست می کند بپرهیزید. ساده ترین مثال آن، شیوه پاسخگویی شما به سوالاتی است که در خلال سخنرانی از شما می پرسند. این که پاسخ شما باعث القا حس شکست یا تحقیر در مخاطب نشود اهمیت اساسی دارد.
اول بفهمیم، بعد فهمیده شویم
عادت بعدی سخنرانان موفق، تلاش آن ها برای شنیدن، فهمیدن و درک کردن و سپس شنیده شدن، فهمیده شدن و درک شدن توسط دیگران است. لازمه این عادت، گوش شنوا است. اما چه طور از گوش شنوا در این مسیر استفاده کنیم؟
چه طور مخاطب را بهتر بفهمیم؟
فرض کنید در یک سخنرانی هستید و قرار است آلودگی های زیست محیطی ناشی ازکارخانجات را بررسی کنید. در چنین سخنرانی هایی احتمالا مخاطب ابتدا به ساکن می خواهد بداند منظور از آلودگی کارحانجات، از ترکیب وسیع چیست و منظور شما دقیقا چه نوع آلودگی هایی است. بعد از فهم این موضوع سوال بعدی است: آخرین تلاش های صورت گرفته برای رفع این آلودگی چیست؟ چه طور باید این آلودگی رفع شود و …
با دنبال کردن چنین رویکردی توانستیم همه چیز را طبق خواسته های احتمالی شنوندگان تنظیم کنیم. این کار به مخاطب ثابت می کند که ما به اندازه کافی او و نیازهایش را فهمیده ایم و درک کرده ایم.