اگر قرار باشد در میان هزاران کاراکتری که در طول سخنرانی یک ساعته خود به کار می برید یه بخش کوچک از آن را پررنگ یا اصطلاحا هایلایت کنید تا نسبت به بخش های دیگر بهتر در ذهن مخاطب ثبت شود چه می کنید؟ اگر میان تمام سبک های سخنرانی و راه های ارائه آن یک روش ساده وجود داشته باشد که بتوان با استفاده از آن یک قسمت کوچک را به یادماندنی کرد آن راه چیست؟ اگر یک جمله ماندگار در دنیا وجود داشت که با استفاده از آن می توانستید ذهن مخاطب را صرفا روی همان موضوع متمرکز سازید آن جمله چه بود؟ استفاده از اپی فورا پاسخ مناسبی به تمام این سوالات رایج بین کسانی است که کسب وکارشان این روزها به شدت با فن بیانشان گره خورده است!
اگر جستجو ساده ای در وب داشته باشید احتمالا با وارد کردن اپی فورا به معنانی دیگری بر می خورید که اساسا هیچ ارتباطی با سخنرانی و فن بیان ندارند. اما چنان چه یک بار به این مفهوم به صورت بنیادی نگاه کنید متوجه می شوید که ارتباط معنایی ظریفی بین اپی فورا و کاربرد مصطلح آن در فن بیان وجود دارد.
بعد از پایان این مطلب متوجه خواهید شد که اصلا اپی فورا چیست و این اصطلاح پزشکی چه طور در فنون بیان جا باز کرده است، چه طور باید از اپی فورا استفاده کرد و اپی فورا قرار است چه تاثیرات چشمگیری روی حرف زدن ما داشته باشد.
معرفی مفهوم اپی فورا یا اپیستروف در فن بیان
اپی فورا بیماری آبریزش چشم در حالات عادی و بدون هر گونه عامل محرک خارجی است. در واقع اپی فورا تشدید اشک ریزی در چشم است. تشدید وجه مشترک بین این بیماری و استفاده از آن در فن بیان است. معادل اپی فورا یعنی اپیستروف، واژه ای یونانی است که در ادبیات و فن خطابه یونانیان کاربرد زیادی داشته است. به این شکل که به کاربرد تکراری یک کلمه در انتهای جملات به صورت یکسان، اپیستروف گویند.
اپیستروف یا اپی فورا در مقابل آنافورا به معنای تکرار یک کلمه در ابتدا کلمات قرار می گیرد. همان طور که از توضیحات برداشت می شود هدف اصلی به کارگیری اپیستروف تاکید بیشتر، تشدید بار معنایی و مانور گسترده تر روی نکته مورد نظر ما است. گویی اپی فورا مثل چاشنی غذایی می باشد که قرار است به وسیله آن تند و تیز تر برسد و مزه تندی آن بر تمام مزه ها غالب شود!
نامدارانی که از اپیستروف استفاده کرده اند
یکی از بزرگ ترین و محبوب ترین اشخاصی که در طول فعالیتش از اپیستروف استفاده می کرده است آبراهام لینکلن بوده است. نطق گیتسبرگ و فن بیان فراموش ناشدنی لینکلن در نوزدهم نوامبر 1863، سرشار از کاربرد هوشمندانه اپی فورا بوده است:
این ملت زیر سایه لطف خدا باید تولد تازه ای از آزادی را داشته باشد؛ و دولت این مردم، به وسیله مردم، برای مردم، هرگز نباید به نابودی کشیده شود!
همان طور که مشاهده می کنید در این نطق لینکلن به صورت متوالی، بارها از کلمه “مردم” استفاده می کند. لینکلن در این سخنرانی با به کار بردن کلمه مردم با استفاده از مفهوم اپی فورا سعی دارد به مردم این حقیقت را القا نماید که دولت چیزی دور و جدا از مردم نیست؛ بلکه سازمانی برای ارتباط صمیمی با آن ها می باشد.
استفاده از این تکنیک به صورت گسترده در ادبیات، هنر و به شکل اختصاصی تری در فن بیان متداول است. در طول تکرار و تداومی که در طول صحبت کردن به وجود می آیدف اپی فورا باعث تاکید هر چه بیشتر روی کلمات کلیدی می شود. در واقع اپی فورا با جمع آوری کلمات در انتها یک عبارت باعث ایجاد نقطه کانونی جهت پیوند صدا، کلمات، معانی و زبان بدن شما با هم می شوند.
اپی فورا در فن بیان جان اف کندی
جان افن کندی در سخنرانی “استراتژی برای صلح” که در 10 ژوئن 1963 برگزار شد این گونه از اپی فورا بهره گرفته است:
ایالات متحده آمریکا؛ همان طور که جهانیان می دانند
هیچ جنگی را شروع نمی کند
هیچ جنگی را نمی خواهد
و انتظار هیچ جنگی را در حال حاضر ندارد!
ما اکنون جنگی را انتظار نداریم…
اپی فورا در فن بیان مالکوم ایکس
مالکوم ایکس، فعال سیاه‌پوست و مسلمان حقوق انسانی در خطابه “انقلاب سیاه” خود به تاریخ ژوئن 1963 این گونه از اپی فورا بهره می گیرد:
برادر و خواهران ما در آسیا که اکنون مستعمره اروپا هستند
برادران و خواهران دینی ما که اکنون تحت استعمار اروپا قرار دارند
و رعیت های ساکن آمریکا لاتین که اکنون متسعمره اروپا هستند از سال 1945 در تنش و مبارزات شدید با استعمارگران بوده اند…
اپیستروف در فن بیان مارتین لوتر کینگ
“رویایی دارم” نام یک سخنرانی ۱۷ دقیقه‌ای از مارتین لوتر کینگ است که در ۲۸ اوت ۱۹۶۳ در راهپیمایی به سوی واشینگتن در حضور ۲۵۰۰۰۰ نفر برای کار و آزادی و در برابر بنای یادبود لینکلن در واشینگتن دی سی ایراد شد. اسن سخنرانی نمونه بارز به کارگیری اپیستروف می باشد:
با این ایمان می توانیم با هم کار کنیم
با هم دعا کنیم
با هم به زندان برویم
با هم برای آزادی بایستیم و بدانیم که یک روز آزاد خواهیم شد…
اپی فورا در فن بیان لیندون جانسون
لیندون جانسون سی و ششمین رئیس جمهور آمریکا از حزب دموکرات است. جانسون در 15 می 1965 روی واژه “مشکل یا مشکلات” تمرکز کرده و با تاکید روی آن سعی دارد مشکلات موجود را مشکلات کل ایالات آمریکا و ملل ساکن آن بداند؛ نه مشکل یک تیره یا نژاد خاص:
مشکل مشکل سیاه پوستان نیست
مشکل مشکل جنوب نیست
مشکل مشکل شمال نیست
مشکل مشکل تمام آمریکایی ها است و امشب یکدیگر را نه به عنوان دکورات یا جمهوری خواه، بلکه به عنوان یک آمریکایی برای حل مشکلات ملاقات کرده ایم…
با اپیستروف یا بدون اپیستروف؟ مسئله این است!
برای پاسخ به این سوال بین تمام مثال هایی که برای کاربرد اپی فورا یافتیم شاید یکی از مثال ها در دو ترجمه متفاوت از انجیل جالب تر به نظر می آمد. به این دو ترجمه متفاوت از کتاب مقدس توجه کنید:
ترجمه اول
وقتی که کودک بودم
مثل کودم حرف می زدم
مثل کودک فکر می کردم
مثل کودک استدلال می کردم
وقتی که مرد بزرگی شدم تمام راه و روش های کودکانه را پشت سر خود گذاشتم…
ترجمه دوم
وقتی که بچه بودم مثل بچه ها فکر می کردم، حرف می زدم و دلیل تراشی می کردم؛ اما بعد از بزرگ شدن تمام این چیزهای بچگانه را کنار گذاشتم.
این دو مثال یک نکته واضح را به ما گوشزد می کند؛ این که به واسطه جا به جایی و اضافه شدن بخش های بیشتری به این ترجمه چه قدر تاثیرگذاری فرق خواهد داشت. از این ترجمه، می توان دریافت که ترجمه اول مسلما بدون اپی فورا خلاصه تر و مناسب برای سخنرانی های ده دقیقه ای است؛ اما شاید ترجمه دوم با استفاده از اپی فورا تاکید بیشتری روی مفاهیم مدنظر ما داشته باشد.
حالا این بر عهده شما است تا با درک کافی از سبک سخنرانی خود فن بیان مناسب را با اپی فورا تنظیم نمایید و همواره به این دو نکته توجه داشته باشید:
- در ساختار اپی فورا از کلمات کلیدی استفاده شود
- از اپی فورا بیش از حد استفاده نشود