چنان چه در بخش اول گفته شد سخنرانی و سخنرانان هم چندان معصوم نیستند و پیوسته در معرض گناهانی هستند که اگر مرتکب شوند جبرانشان برای آن‌ها گران تمام می‌شود. البته که سخنرانی صحنه‌ی آزمون و خطای یک سخنران است و تا این اشتباهات رخ ندهند کسی ارائه سخنرانی موفق هرگز به حقیقت نمی‌پیوندند؛ اما در مقابل سخنرانان باتجربه‌تر با بسیاری از این موقعیت‌ها رو به رو شده‌اند و شیرینی و تلخی‌های صحنه را چشیده‌اند. تا جایی که تجربیات آن‌ها در منابع مختلفی به رایگان در اختیار ما قرار گرفته و می‌توانیم از آن‌ها برای بهبود سخنرانی خود استفاده کنیم.
جالب است بدانید که حتی بزرگ‌ترین نطق‌های دنیا هم که اکنون به عنوان معیار یا الگویی برای معرفی و آموزش فن بیان مورد استفاده قرار می‌گیرند خالی از اشتباه نبوده‌اند. مثلا در نطق گتیسبورگ که مشهورترین سخنرانی آبراهام لینکلن است اگرچه توانست دلیل و منطق فعالیت‌های ایالات متحده آمریکا را به وضوح روشن سازد اما زبان بدن او همچنان از دیدگاه برخی از تحلیلگران نقد می‌شود.
در بخش دوم با موارد دیگری آشنا می‌شوید که برای ارائه سخنرانی موفق باید از آن‌ها بر حذر باشید.
7 گناه بزرگ در ارائه سخنرانی موفق که باید از آن‌ها دوری کنید
در قسمت اول خواندید که سخنرانی کردن چه میان جمعیت در سالن سمینار و همایش باشد و چه سخنرانی در محیط آزاد و با جمعیت کوچک‌تر باشد فعالیتی است که به تلاش فیزیکی و تقلای روحانی سخنران نیاز دارد و بنابراین سخنران باید از تنبلی و کاهی در آمادگی پیش از سخنرانی دوری گزیند. به علاوه دانستید که هر فردی با توانایی‌های مشخصی در صحبت کردن زاده می‌شود و این توانایی‌ها از همان سنین کودکی و تحت تاثیر محیط و خانواده رشد می‌یابد. اما این تفکرات درباره فن بیان و توانمندی در صحبت کردن به مرور زمان اعتماد به نفس را از افراد می‌گیرد و کم کم خود واقعی آن‌ها را پشت حس حسادت نسبت به سایر سخنرانان محو می‌کند. پس حسادت هم از فاکتورهای دیگری است که اگر سخنران درگیر آن شود در واقع امکان پیشرفت را از خود دریغ نموده است.
یکی دیگر از اشتباهات نابخشودنی سخنرانان در طول سخنرانی طمع آن‌ها برای جلب نظر مخاطبان با استفاده از هر راهی است که به ذهنشان می‌رسد. مثلا عمده سخنرانان سعی دارند با استفاده از حرکات بدن در سخنرانی نه تنها افراد حواس‌پرت را به سمت خود متمایل سازند بلکه سایر مخاطبان را نیز محو خود کنند؛ اما این ترفند همیشه نتیجه‌ی مثبت و قابل انتظار ما را ندارد و بنابراین باید از آن دوری گزید.
گناه پنجم در ارائه سخنرانی: زیاده‌خواهی و قانع نبودن
زیاده‌خواهی گناه بزرگی است که آن دسته از سخنرانان بی‌توجه به وقت و زمان مرتکب می‌شوند. قبلا بارها و بارها در دانشگاه زندگی درباره لزوم توجه به زمابندی در سخنرانی صحبت کرده‌ایم و گفتیم که وقت‌شناسی سخنران در طول سخنرانی برای مخاطب اهمیت زیادی دارد؛ چون امروزه افراد برای دقیقه به دقیقه زندگی خود برنامه‌ریزی می‌کنند و نباید قربانی بی‌برنامگی سخنران شوند.
بی‌توجهی سخنران به این فاکتور مهم در ارائه سخنرانی موفق باعث می‌شود تا این گفتگوهای آشنا بین مخاطبان حاضر در سخنرانی رد و بدل شود که ساعت چند است؟ سخنرانی تا چه زمانی ادامه دارد؟ می‌توانیم از سالن خارج شویم؟ چه قدر از سخنرانی باقی مانده است؟
سخنران هم وقتی به ساعت نگاه می‌کند متعجب می‌شود و با خود می‌گوید:
- ساعت درست کار می‌کند؟ من هنوز نیمه سخنرانی هستم!
- هنوز به بخش … نرسیده‌ام
- می‌توانم بخشی از زمان استراحت یا پذیرایی در سخنرانی را برای ادامه مطلب و به اتمام رساندن آن بگیرم؟
دقت کنید که بر خلاف تصور شما مخاطبان هرگز سخنرانی را که صحبت‌هایش از زمان معین شده تجاوز کند ستایش نمی‌کنند. بنابراین بلافاصله بعد از این که از زمان مشخص تجاوز کنید همهمه و ناآرامی سالن سخنرانی را فرا می‌گیرد. بهتر است برای پیشگیری از بروز این مشکل از راه‌های کنترل زمان و جلوگیری از اعتراض مخاطبان در سخنرانی استفاده کنید.
گناه ششم در ارائه سخنرانی: خشم سخنران
خشونت یا عصبانیت ناشی از توانایی کنترل خشم سخنران در شرایط بحرانی یا حین مقابله با مشکلات در طول سخنرانی است. این در حالی است که شما به عنوان یک سخنران همواره باید به حفظ آرامش در شرایط سهل و دشوار سخنرانی پایبند بمانید و از خطوط تعیین شده تجاوز نکنید.
البته که در طول سخنرانی عوامل و محرک‌های زیادی وجود دارد که خواه ناخواه آرامش سخنران و به دنبال او مخاطبان را بر هم می‌زند؛ اما همواره باید آرامش خود را حفظ کنید و مانع از این شوید که عوامل زیر شما را برای بروز خشم تحریک کنند:
- وقتی که دچار اشتباه می‌شوید (مثل اشتباه در تلفظ یک کلمه خاص یا اشتباه در بیان یک مفهوم) روی خطای خود اصرار نکنید. اصرار بر خطا آن را پررنگ‌تر می‌کند. گاهی سخنرانان با این کار سعی دارند حس ترحم و بخشش از مخاطب بخرند یا این که در همان حال از خود و زمین و زمان گلایه می‌کنند؛ اما نمی‌دانند که با این کار تنها خطای خود را بزرگ کرده‌اند
- وقتی که بخشی از تجهیزات ایراد پیدا می‌کند یا تدارکات برنامه طبق برنامه‌ریزی عمل نمی‌کنند به گله و شکایت از آن‌ها نپردازید تا به این شکل کمبودها در نظر مخاطب جلوه پیدا نکند
گناه هفتم در ارائه سخنرانی: غرور
سخنرانی دچار غرور می‌شود که تصور می‌کند سخنرانی درباره او و دستاوردهای او است؛ نه ابزاری برای افزایش اطلاعات و آگاهی مخاطبان. چنین سخنرانی باید بداند که:
- یک سخنرانی هرگز درباره‌ی او نیست
- قرار نیست در هر جمله‌ی سخنرانی پرانتزی باز شود و داخل آن به ستایش او پرداخته شود
- سخنرانی قرار نیست ابزاری برای خیره کردن مخاطب به خودتان باشد
- اسلایدهای سخنرانی ابزاری دو یا سه بعدی برای نمایش لوگو، دستاوردهای کمپانی و معرفی و تبلیغ اسم و رسم تجاریتان نیست
در همه جای دنیا سخنرانی تعریف مشخصی دارد. طبق تعریف ویکی پدیا سخنرانی یا خطابه به عمل صحبت کردن یک فرد برای گروهی از مردم که مخاطب یا شنونده او هستند، با نیت خاصی مانند آگاهی بخشی، تحت تاثیر قرار دادن یا سرگرم نمودن گفته می‌شود. اگر مفهوم اصلی سخنرانی و اهداف پشت آن را درک کنید متوجه می‌شوید که:
- برای هر سخنرانی قطعا به کسب آمادگی نیاز دارید (تنبلی در سخنرانی)
- به زمانبندی ویژه و توجه به بازه زمانی در طول سخنرانی نیاز دارید (زیاده‌خواهی در سخنرانی)
بعضی از سخنرانها بعد از شهرت بهشون تکبر دست میده و مدام از خودشون مثال میزنند. یه نکته مثبت رو میگن و بعد شروع می کنند به تعریف از خودشون