شروع به نوشتن متن می‌کنید. جملات سرازیر می‌شوند و سیل عظیمی از واژگان به مغزتان هجوم می‌آورند. شما در معرض میلیون‌ها کلمه قرار دارید و کافی است روی هر یک از آن‌ها دست بگذارید تا نتیجه تجمیع آن‌ها، متن سخنرانی را به یک شاهکار واقعی تبدیل کند. در کنار این کلمات ذهنتان گریزی به تجربیات و خاطراتتان می‌زند. خاطراتی که می‌توانند یک داستان جالب باشند و داستان‌هایی که شنیده‌اید و می‌توانند یک سناریو جالب شوند. اما امان از ناچاری زمانی که نمی‌دانید دقیقا این داستان‌ها کجای سخنرانی شما می‌توانند قرار بگیرند. از یک طرف فکر می‌کنید که حیف است از این داستان‌ها بگذرید و مطمئن هستید در آینده جای خالی آن‌ها را در طول سخنرانی احساس می‌کنید. از طرف دیگر نمی‌دانید دقیقا باید چه طور یک داستان در قالب سخنرانی تجلی پیدا کند و یا بهتر بگوییم؛ تبدیل متن سخنرانی به سناریو امکان‌پذیر است؟ ممکن است یک سخنران نقش بازی کند و مثل یک بازیگر، داستانی را روایت کند؟
گام‌های اول با یک داستان که ممکن است سخنران در طول یک واقعه تجربه کرده باشد یا شنیده باشد شکل می‌گیرد. در ادامه موانع داستان‌سرایی کلاسیک در سخنرانی مطرح می‌شود که نمی‌توان از آن‌ها به سادگی گذشت. چون اولا در خیلی از مواقع سخنرانی‌ها به صورت تخصصی ارائه می‌شوند و باید داستان با موضوع ارتباط تنگاتنگی داشته باشد. ضمنا مخاطبان در طول یک سخنرانی، توقع متفاوتی نسبت به مخاطبان یک صحنه تئاتر دارند و این سناریو باید به شیوه متفاوتی عرضه شود.
این موضوع به صورت برعکس هم مطرح می‌شود که چه طور یک متن ساده سخنرانی را به صورتی اجرا کنیم که انگار در حال هنرنمایی و اجرای یک فیلم‌نامه هستیم. طوری که مطلب برای مخاطب به اندازه تماشای یک فیلم هیجانی، لذت‌بخش و ملموس شود.
در مطلب متفاوتی امروز تصمیم داریم تکنیک‌های تبدیل متن سخنرانی به سناریو را بررسی کنیم. تا پایان این مطلب جذاب همراه ما باشید.
تبدیل متن سخنرانی به سناریو: چه طور سخنرانی را به یک فیلم تبدیل کنیم؟
برای این که یک متن ساده به یک سناریو تبدیل شود و یا بالعکس لازم است اصولی را در نظر داشته باشید و حین نگارش متن به صورت کاملا کاربردی این اصول را پیاده‌سازی کنید.
افزودن کاراکتر به متن سخنرانی و ایجاد سناریو
مهم‌ترین بخش یک سناریو کاراکترهای آن هستند و فراموش نکنید که داستان‌های تک‌نفره نه قهرمانی دارند و نه هدفی که یک قهرمان بتواند از پس عبور از چالش‌های متعدد به آن دست یابد.
نمایش قدرت جادویی سخنران هنگام تهیه متن سخنرانی زمانی مشخص می‌شود که داستان یا سناریو ذهنش را با خلق کاراکترها و افزودن آن‌ها پرداخت کند. وقتی که در حال صحبت درباره موضوع سخنرانی هستید همین کاراکترها هستند که قرار است با آزمون و خطا در طول سخنرانی شما را به هدف برسانند.
در سخنرانی‌های معروف TED به همین سبک و با خلق کاراکتر به نطق می‌پردازند. در واقع این کاراکترها در دنیای واقعی وجود دارند؛ اما وقتی که داستان را روی صفحه کاغذ می‌آوریم توصیف آن‌ها مشکل می‌شود. حالا اگر یک کاراکتر و شخصیت آن طی یک پروژه کاری یا با ذکر عنوان “همکار” توصیف شود به راحتی می‌توان از سدهای تبدیل متن سخنرانی به سناریو عبور کرد.
کاراکترهای یک سناریو باید خاطره‌انگیز باشند!
سخنرانی با یک فیلم یا سریال فرق دارد. تنها شباهت آن با هنر هفتم همین صحنه‌ای است که نظیر صحنه تئاتر شما به عنوان سخنران روی آن نقش‌آفرینی می‌کنید. از آن جایی که در دنیای واقعی مخاطبان هیچ کاراکتر فعالی را به غیر از شما روی صحنه نمی‌بینند لازم است که شما به عنوان سخنران کاراکترها را به نحوی توصیف کنید که خاطره‌انگیز شوند و ترسیم آن‌ها در ذهن مخاطب تسهیل گردد. مثلا در یکی از سخنرانی‌های TED، شخصیت موردنظر دقیقا مثل داستان‌سرایی یک کتاب به این شکل توصیف شد:
مارگارت وکیل دولت بود؛ دقیقا مثل من. ریزه‌اندام با موهای طلایی روشن مجعد بود و به شدت به اصل شفافیت در سخنرانی عقیده داشت. سخنرانی‌های بزرگ مهمی شرکت می‌کرد اما فن بیان براق و شیوای او باعث می‌شود که هرگز از هیچ یک از این سخنرانی‌ها، واهمه نداشته باشد.
در همین حال که در حال توصیف یک شخصیت خاص در سخنرانی هستید چه بهتر که تصویر فرد پشت سرتان و روی پرده نمایش داده شود. جالب‌تر زمانی است که وقتی در حال صحبت پیرامون فعالیت‌های فرد موردنظرتان هستید این تصاویر با برنامه مشخص و زمان‌بندی دقیقی عبور کنند.
شک نکنید در اسلایدهای بعدی مخاطب به خوبی این کاراکتر را به ذهن سپرده است.
در لحظه یا بیرون از لحظه؟
تبدیل متن سخنرانی به سناریو یعنی شما فقط یک داستان‌سرا نیستید که قرار است مثل لالایی مخاطب را به عالم متفاوتی هدایت کند. بلکه به این معنا است که شما باید به عنوان سخنران دقیقا هر آن چه که اتفاق می‌افتد را به مخاطب نشان دهید.
جالب است بدانید که معمولا بازیگرها در سخنرانی قوی‌تر ظاهر می‌شوند. چرا که فن بازیگری هم دقیقا به سبک سخنرانی در لحظه است. سخنران با تبدیل متن به سناریو در واقع به مخاطب نشان می‌دهد در لحظه چه رخ داده است؛ در حالی که همان اتفاق در خارج از این لحظه در گذشته به وقوع پیوسته است. همین موضوع ارتباط جالبی بین لحظه فعلی و لحظاتی که سپری شده‌اند به وجود می‌آورد.