احساس تنهایی فقط در مواقعی بروز نمی‌کند که شما تنها یا مجرد باشید. احساس تنهایی می‌تواند در هر شرایط و مکانی در میان هر گروهی نیز رخ دهد. اما راه‌هایی برای خروج و خلاصی از دست این احساس وجود دارد.
دکتر نیلو دردشتی یکی از روان‌شناسان و متخصصان رابطه در نیویورک در این رابطه این چنین اظهار نظر می‌کند: (این‌که مردم در رابطه‌های بلند مدت‌شان احساس تنهایی می‌کنند به شدت متعارف است).
با توجه به صحبت‌های خانم دردشتی، مردم ممکن است به خاطر وجود یک مشکل خاص در رابطه، اجازه‌ی غلبۀ این احساس تنهایی را بر خودشان بدهند و یا ممکن است انتظار داشته باشند که شریک زندگی یا معشوقه‌شان بتواند یکی از بزرگ‌ترین خلأهای زندگی‌شان را که اتفاقاً در تمام عمر حملش می‌کردند را پر کند.
حال، مقصر هرچه و هرکسی که می‌خواهد باشد، مهم این است که برخی از متخصصین در این رابطه اذعان داشته‌اند که ممکن است بتوان منشأ چنین احساسی را یافت و بدانیم که اصلاً در وهلۀ اول، چه چیزی سبب شده تا چنین احساسی را داشته باشید. چرا برخی از افراد در رابطه‌های عاطفی‌شان احساس تنهایی می‌کنند؟
احساس تنهایی در رابطه عاطفی
یکی از دلایل احساس تنهایی در رابطه‌ها می‌تواند این باشد که رابطۀ شما دیگر مثل قبل ادامه پیدا نمی‌کند. به طور مثال رفتار شما با معشوقه‌تان دیگر مثل قبل نیست و یا نفسِ رابطه‌تان مثل قبل گرم و صمیمی نیست.
در یکی از تحقیقاتی که در سال 2018 انجام شد، دانشمندان به این نتیجه رسیدند که 28 درصد از مردم در حال حاضر از زندگی خانوادگی‌شان ناراضی‌اند و در تمام اوقات یا اغلب اوقات احساس تنهایی می‌کنند.
و تعداد این گونه از افرادِ ناراضی و ناخشنود نیز در حال رشد و توسعه است. در سال 2016، تحقیقی مبنی بر اندازه‌گیری میزان افراد ناراضی از خانواده و روابط عاطفی در شیکاگو برگذار شد که در طی آن، داشنمندان متوجه شدند که نرخ افراد ناراضی و ناخشنود جامعه که در حال حاضر وجود دارد، از سال 1974 تا به حال بی‌سابقه بوده است.
براساس گفته‌های دکتر گری براون، یکی از مشاورین برجستۀ خانواده و ازدواج در لس آنجلس، یکی از دلایلی که زوجین در رابطه احساس تنهایی می‌کنند، این است که ارتباط احساسی‌شان را از دست داده‌اند.
اما این حرف به چه معناست؟ (حتی در بهترین روابط نیز، پستی و بلندی و زمان‌های سختی وجود دارد که هردو عاشق و معشوق از یکدیگر فاصله می‌گیرند و احساس می‌کنند که فرسنگ‌ها از هم دورند و با یکدیگر غریبه شده‌اند). این، نظر دکتر گری براون در این باب بود.
همچنین، یک نوع بی رغبتی نسبت به آسیب‌پذیر بودن در برابر معشوقه نیز می‌تواند یکی از عوامل مهم در ایجاد احساس تنهایی در روابط عاطفی باشد. با توجه به گفته‌های دکتر جنی تیتز، یکی از روان‌شناسان برجسته و نویسنده‌ی کتابِ: (چگونه خوشحال و مجرد باشیم؟) که می‌گوید:
(یکی از مهم‌ترین عوامل در احساس تنهایی در روابط عاطفی این است که دو طرف احساسات عمیق‌شان را به دلیل ناامنی یا خطرناک بودنِ حرف‌های‌شان یا هر دلیل دیگری با یکدیگر به اشتراک نمی‌گذارند. شما می‌توانید به یک نفر نزدیک باشید و از دوستان صمیمی او نیز باشید، اما راجع به احساسات یا تفکرات یا حتی زندگی شخصی او چیزی ندانید) دوری دو طرف و در نتیجه احساس تنهایی می‌تواند حاصل حرف نزدنِ زوجین یا به قول معروف، (رو بازی نکردن)شان باشد.
فضای مجازی نیز می‌تواند به نوبۀ خودش نقش بسیار عظیمی را در این برهه بازی کند. با توجه به سخنان دکتر تیتز، مقایسه کردن رابطۀ خودتان با روابطی که در فضای مجازی می‌بینید می‌تواند احساس تنهایی عمیقی را در شما ایجاد کند.
او در این باره می‌گوید: (بیایید فرض کنیم که برای مثال، روز ولنتاین است. شما با معشوقه‌تان به رستوران آشنایی رفتید و وعده‌ی غذایی خوشمزه‌ای را نوش جان کردید. اما سپس، تلفن همراه‌تان را برمی‌دارید و سری به فضای مجازی می‌زنید و در همین اثنا، می‌بینید که دیگران با دادن جواهرات و گل‌های گران قیمت به یکدیگر سعی در خوشحال کردن یکدیگر داشته‌اند. بعد به خودتان نگاه می‌کنید و مقایسه را آغاز می‌کنید؛ اگرچه ممکن است آن را به زبان نیاورید و فقط در دل‌تان با خودتان حرف بزنید.
همین مسئله به طور خودکار می‌تواند دوری شما از معشوقه‌تان را تضمین کرده و احساس تنهایی را آغاز کند. همین فاصله می‌تواند بیشتر و بیشتر شود و نارضایتی شما از معشوقه و رابطه و احساس تنهایی‌تان نیز بیشتر و بیشتر خواهد شد.
و هرچه‌قدر که زمان بیشتری را در فضای مجازی سر کنید، بیشتر از همه احساس تنهایی خواهید کرد. در یکی از تحقیقاتی که در سال 2017 انجام شد، دانشمندان کشف کردند که کسانی که 2 ساعت یا بیشتر از وقت خود را در فضای مجازی می‌گذرانند، بیشتر از دیگران احساس تنهایی می‌کنند.
اما در برخی از اوقات، احساس تنهایی می‌تواند قبل از خود رابطه وجود داشته باشد. در یکی از تحقیقاتی که در سال 2016 انجام شد، دانشمندان متوجه شدند که احساس تنهایی می‌تواند به نوعی یک احساس ذاتی باشد که در هر شرایط و مکانی همراه با فرد است و گویی که در ژنتیک او نهادینه شده باشد.
این افراد در طول زندگی‌شان احساس تنهایی بیشتری نسبت به دیگران دارند؛ چرا که نسبت به این احساس مستعد هستند. دردشتی در این رابطه به تمام افراد حاضر در رابطه هشدار می‌دهد که وارد شدن به یک رابطۀ عاطفی نمی‌تواند تنهایی از قبل حضورداشتۀ شما را درمان کند. (مردم به این امید که فرد مقابل‌شان می‌توانند احساس تنهایی از قبل حضورداشته‌شان را از بین ببرند وارد یک رابطه ی عاطفی می‌شوند، اما به طور منطقی، این رابطه اصلاً نمی‌تواند کاری کند و مشکل هم از رابطه نیست. مشکل از خود فرد است که نمی‌تواند تنهایی‌اش را رفع کند.
از کجا متوجه می‌شوید که این تنهایی از درون خود شما ساطع می‌شود یا به خاطر رابطۀ عاطفی‌تان؟
شاید تشخیص و ریشه یابی منشأ تنهایی خصوصاً در این باب کار بسیار سختی باشد. اما اولین و مهم‌ترین قدم این است که با معشوقه‌تان راجع به این موضوع و مشکل حرف بزنید، همان‌طور که جوشا راسنتل، یکی از روان‌شناسان برجسته و پزشک اطفال و بزرگ‌سالان در کلینیک روان‌شناسی منهتن می‌گوید: (اگر در بین رابطه، معشوقۀ شما قادر باشد که به مثال‌ها و لحظه‌هایی اشاره کند که در آن، او مدام سعی داشته تا شما را سر حال بیاورد و از تنهایی خارج کند اما شما باز هم نتوانستید از او کمک بگیرید، پس شاید در این صورت، مشکل از خود شماست، نه از رابطه و نه از طرف مقابل‌تان).
اگر مشکل چنین چیزی است، پس باید روابط عاطفی گذشته‌تان را زیر ذره‌بین قرار دهید و آن‌ها را موشکافی کنید. به دنبال یک الگوی خاص برای بروز این احساس تنهایی بگردید و متوجه شوید که منشأ این احساسات از خود شماست یا از طرف مقابل؟ اگر از خود شماست، پس چه چیزی سبب بروز این تنهایی می‌شود؟
راسنتل در این باره می‌گوید: (آیا شما دقیقاً در همان لحظاتی که تازگی رابطه از بین می‌رود احساس تنهایی می‌کنید؟) دردشتی در این رابطه چنین اذعان می‌کند: (شاید این احساس شما دقیقاً پس از گذر از مرحلۀ اول و جذاب هر رابطه اتفاق می‌افتد. این همان سوالی است که شما باید از خودتان بپرسید و تنها کسی که جوابش را می‌داند، خود شمایید. چه چیزی در شما سبب بروز چنین احساسی می‌شود؟)
با توجه به صحبت‌ها و نظرات دردشتی و راسنتل، اگر شما با معشوقه‌تان سر صحبت را باز کنید و متوجه شوید که او نیز چنین احساس تنهایی‌ای را تجربه می‌کند، پس شاید مقصر در این مرحله، رابطۀ شماست. دردشتی در این رابطه می‌گوید: (احتمالش وجود دارد که اگر شما احساس تنهایی می‌کنید، معشوقه‌تان نیز حداقل رگههایی از این احساسات را داشته باشد). در یکی از تحقیقاتی که در سال 2009 انجام شد، دانشمندان متوجه شدند که حتی تنهایی نیز می‌تواند مسری باشد.
اگر شما و معشوقه‌تان هردو با یکدیگر احساس تنهایی کنید، پس از نظر دردشتی بهتر است که مشکل را از منظر رابطه‌تان نگاه کنید و به قول معروف، از این رابطه به عنوان یک عدسی برای کالبد شکافی منشأ احساس‌تان استفاده کنید.
آیا حتی وقتی کنار یکدیگر هستید نیز احساس تنهایی می‌کنید؟ آیا در حال حاضر و در این مرحله از رابطه و زندگی عاطفی‌تان، احساس تنهایی بیشتری نسبت به اوایل رابطه دارید؟ آیا احساس می‌کنید که زمانی در گذشته وجود داشت که ابداً احساس تنهایی نمی‌گردید و همه‌چیز خوب و خوش بود؟
اگر جواب تمامی این سوال‌ها مثبت است، پس احتمالش وجود دارد که یک جای کار رابطۀ شما بلنگد و مشکل از آن باشد. با توجه به صحبت‌های دردشتی در این رابطه، در اغلب موارد، مشکل فقط این است که دو طرفِ رابطه از یکدیگر فاصله گرفته‌اند. او می‌گوید: (اگر شما احساس می‌کنید که در دورانی در گذشته زمانی بوده که رابطۀ شما به شدت قدرتمندتر بوده و احساس تنهایی بسیار کم‌تری وجود داشته است، پس شاید این یک نشانه دال بر این واقعیت است که هردوی شما در حال دورشدن از یکدیگر هستید).
چگونه از پسِ احساس تنهایی در یک رابطه بربیاییم؟
اگر احساس تنهایی شما ناشی از رابطه است و دل‌تان می‌خواهد که دوباره به دوران اوج‌تان بازگردید، پس الآن وقتش است که صحبت دیگری با معشوقه‌تان داشته باشید. (اولین و مهم‌ترین قدمی که باید در این زمان بردارید، این است که اولاً، نسبت به احساسات خودتان بیش‌ترین آگاهی ممکن را داشته باشید، سپس به معشوقه‌تان نزدیک شده و سعی کنید که سلسله صحبت‌هایی را در این باب با او داشته باشید.
دکتر براون این چنین ادامه می‌دهد: (این کار نیاز به یک مهارت خاص در صحبت کردن نیاز دارد. شما می‌بایستی، به طور کاملاً عمدی از مقصر جلوه دادنِ معشوقه‌تان صرف نظر کنید. ساده‌تر این است که فقط راجع به احساساتی که تا به امروز داشته‌اید با او صحبت کنید و نه بیشتر).
او در ادامه اذعان می‌کند که چگونه می‌توان در این رابطه با معشوقه صحبت کرد اما او را قضاوت نکرد و یا مقصر جلوه نداد؟ این در حالی است که با احتمال بالا، مقصر خود اوست و یا به صورت خودکار، بحث به چنین جایی خواهد رسید. او می‌گوید نکتۀ مهم این است که باید صحبت‌های خود را از جهتِ آسیب‌پذیری شروع کنید و احساسات‌تان و تجربیات‌تان در روزهای اخیر را با لحن و صدایی غیر تهمت آمیز بیان کنید.
برای مثال، می‌توانید چنین چیزی بگویید: (من دلم می‌خواهد که به تو اعتماد کنم و تو را از اتفاقاتِ درونم آگاه کنم. اخیراً، من احساس می‌کنم که نادیده گرفته شده‌ام و دوست ندارم که برای این موضوع تو یا هرکسِ دیگری را مقصر بدانم، شاید مشکل تنها از خودم است و این نیز، احساسی زودگذر است). همچنین حواس‌تان باشد که شاید یک کار یا رفتار خاص از سمت معشوقه‌تان، باعث می‌شود که این احساس شما تشدید شود یا حتی به وجود بیاید.
سپس، باید به نقطۀ نظر معشوقه‌تان گوش فرادهید. اگر او نیز با رفتار شما موافق بود و امیدوار بود که بتوانید رابطه‌تان را دوباره درست کنید، پس شاید بتوانید با یک سلسله صحبت و یا جلسۀ دونفره این موضوع را نیز برای همیشه حل کنید و آسیب‌های وارده به رابطه‌تان را جبران کنید.
دکتر تیتز در این رابطه می‌گوید که اگر نیاز به یک کمک اضافی یا خارجی داشتید و یا نتوانستید با گفت‌وگو و ارتباط و صحبت ساده این موضوع را حل کنید، پس بهترین انتخاب برای شما مشاوران زناشویی هستند. در این صورت، می‌توانید اطمینان حاصل کنید که حداقل، وضع از اینی که هست بدتر نمی‌شود و یا با کارهای بچه‌گانه خودتان همه‌چیز را بدتر نمی‌کنید.
اگر احساس می‌کنید که با یک سری از مشکلات خاصی محاصره شده‌اید و نمیتوانید از شر آن‌ها خلاص شوید و یا صحبت و ارتباط دونفره نمی‌تواند مشکل را حل کند و از قضا شما میل وافری برای درست کردنِ رابطه‌تان داری، پس می‌توانید به مشاوران زناشویی مراجعه کنید؛
چراکه این افراد مهارت لازم برای کمک کردن به شما را دارند و می‌توانند در چند جلسه، راه‌های حل مسئله را نیز به هردوی شما بیاموزند. این مهارت‌ها می‌توانند در اثرگذاری صحبت‌ها و بحث‌های‌تان موثر باشند و همچنین از تنش مکالمه‌های‌تان کاسته و به استحکام پایه‌های رابطه‌تان کمک کنند.
اما، اگر شما متوجه شدید که معشوقه‌تان از هیچ‌کاری برای برگرداندنِ شما به رابطه و پرکردنِ خلأهای وجودیِ شما مضایقه نکرده است اما شما باز هم احساس تنهایی می‌کنید، پس شاید شما همان کسی هستید که باید به یک مشاور مراجعه کنید و به دنبال کمک‌های خارجیِ موثر در جهت فرونشاندنِ احساس تنهایی‌تان باشید.
رو به رو شدن با این احساسات و مراجعه به یک مشاورِ بامهارت در زمینه مشاوره خانواده و همچنین مشاوره ازدواج می‌تواند شما را به نگاه کردن و کالبد شکافی روح‌تان وادار کند و این چنین است که می‌توانید آن الگوی سمی را که مشکلات و احساسات تنهایی شما را تشدید می‌کند، پیدا کنید. به همین سبب، می‌توانید بر روی مشکلات درونی‌تان کار کنید و سپس رابطه‌تان را تصحیح کرده و خطاها و آسیب‌های‌تان را جبران کنید.
اگرچه که ممکن است این حرف اندکی ناپخته به نظر برسد، اما از نظر دکتر دردشتی، راه حل تنهایی این نیست که خودتان را با انسان‌های مختلف محاصره کنید. بلکه این است که در فعالیت‌هایی همچون مدیتیشن با خودتان همراه شوید؛ منظور، فعالیت‌هایی است که شما را به عمق وجود خودتان دعوت می‌کنند.
(شاه کلیدِ حلِ این ماجرا، این است که با تنهایی‌تان کنار بیایید و این‌قدر سعی در اجتنابِ بی فایده از آن نباشید. با این احساس رو به رو شوید و آگاهی عمیقی در این رابطه از خودتان بسازید. این چنین است که می‌توانید تنهایی خود را بشناسید و او را با خودتان یکی کنید و دیگر مشکلی با همدیگر نداشته باشید. دقیقاً در همین نقطه است که می‌توانید به تصحیح رابطه یا بودن با دیگران فکر کنید).