مدتی است که مفهوم بهداشت روان در کشور ما بیش از پیش مطرح شده و کارشناسان همواره به دنبال راههایی برای بهبود سلامت هیجانی و روانشناختی مردم هستند. البته این نگرانی چندان هم بیمورد نبود. با افزایش شهرنشینی در دو دهه اخیر و مشکلات اقتصادی و اجتماعی که به دنبال آن پدید آمد سلامت عاطفی افراد نیز تحت شعاع قرار گرفت. واقعیت این است که تعریف سلامت عاطفی در یک جمله دشوار است؛ اما اگر بخواهیم تنها به چند کلمه برای توصیف این مفهوم گسترده بسنده کنیم احتمالا باید آن را عاملی برای غلبه بر استرس و تلاطم درونی در نظر گرفت که کیفیت ساخت روابط و غلبه بر چالشهای زندگی را تعیین میکند.
افرادی که سلامت عاطفی دارند رفتارهای کنترلشده و بهتری دارند و در نهایت مثبتاندیشی آنها را به سمت جلو هدایت میکند. با این مقدمه به مرور چند راه اثباتشده برای ارتقای سلامت عاطفی و افزایش رضایت در زندگی میپردازیم که آگاهی از آنها برای هر کسی ضروری به نظر میرسد.
4 راه اثباتشده برای ارتقای سلامت عاطفی و افزایش رضایت در زندگی
نکات زیادی برای یادگیری درباره عواطف بشری و راههای بهبود رفاه عاطفی وجود دارد:
بهبود سبک زندگی و جلوگیری از مسموم شدن ذهن
مشابه با خودرویی که بدون سوخت مناسب بازدهی خوبی ندارد، انسان به چند فاکتور متنوع برای بهبود معیشت خود وابستگی دارد. غذای سالم، ورزش و خواب کافی سه اصلی هستند که از مسموم شدن ذهن با افکار فاسد جلوگیری میکنند. اگر در تغییر سبک زندگیتان با مشکل رو به رو شدید و ترک عادات همیشگی برایتان دشوار بود همه چیز را به صورت تدریجی و آرام شروع کنید و می توانید در زمینه مشاوره خانواده مشورت بگیرید. نه تنها در تشکیل خانواده می تواند به شما کمک کند بلکه در هنگام ازدواج هم با مشاوره ازدواج راه درست را به شما نشان می دهد. این ترفند ممکن است برای ترک برخی عادات جوابگو نباشد؛ در عوض میتوانید فقط یک بار تاثیر آنها را ارزیابی کنید تا در نهایت خودتان برای بهبود بهداشت و سلامت عاطفی خود دست به کار شوید. مثلا یک شب بدون نگاه کردن به صفحه گوشی بخوابید، بعد از شام کمی پیادهروی کنید و وقتی احساس خستگی میکنید حداقل برای 5 دقیقه بخوابید و سپس تاثیرات شگفتآور آن را در ادامه روز احساس کنید!
افزایش دانش و کشف تفاوت بین احساسات و افکارتان
درباره افکار و احساسات و تمایز بین آنها چه میدانید؟ میدانستید که این احساسات ما هستند که تحریک اولیه را برای انجام یک کار در ما به وجود میآورند؟ میدانستید حس خجالت رایجترین حس مشترک بین انسانها است که همه از آن رنج میبرند؟ میدانستید مغز ما در شبانه روز بارها و بارها به ترمیم آسیبهای عصبی میپردازند که در اثر فشارهای روحی یا روحی – جسمی بدان وارد شده است؟
به طور معمول دوره آموزشی مشخصی برای یادگیری پیرامون بهداشت و سلامت عاطفی وجود ندارد. بنابراین توصیه میکنیم برای توسعه و رشد فردی، حتما مطالب روانشناسی دانشگاه زندگی را دنبال کنید.
درست نفس کشیدن و گاه عقبنشینی را یاد بگیرید
احتمالا اگر همین لحظه عصبانی باشید و به شما بگویند کمی بنشین و نفس عمیق بکش، آن را مسخره و بیاهمیت بدانید. حتما قبلا هم بارها این جمله تکرار ” نفس عمیق کشیدن” را برای کاهش اضطراب و عصبانیت خود شنیدهاید اما احتمالا هرگز به آن عمل نکردهاید.
حال آن که در سلامت عاطفی نفس کشیدن، عقبنشینی از موقعیتی که در آن قرار داشتید و نشستن در حالتی که هر لحظه خشمتان ممکن است فوران کند نقش مهمی دارد. اما نفس کشیدن دقیقا چه تاثیری روی بهداشت روان دارد؟
به محض این که نفس عمیق میکشید حجم زیادی از هوا وارد ریه و سپس وارد خون میشود. خونی که مملو از هوای تازه است به اعصاب واگ در مغز فشار وارد میکند. واگ به صورت مستقیم به قلب و سایر ارگانهای حیاتی متصل است. با تنفس عمیق ما پیام عصبی از طریق واگ به سمت قلب ارسال میشود تا تعداد ضربان قلب، میزان فشار خون و سایر هورمونهای مترشحه تحت شرایط استرس به حالت نرمال و حتی آرامتر از قبل برگردند.
تمرین خودآگاهی را دلسوزی بیحد و حصر نسبت به خودتان
در خودآگاهی اعتقاد بر این است که آن چه که باعث واکنش ما انسانها به اتفاقات پیرامون خود می شود،صرفا خود اتفاق نیست؛ بلکه آن تعبیری است که ما نسبت به یک موضوع داریم. مثلا وقتی که فردی دچار بیماری میشود، در رویارویی با آن میتواند بدشانسی خودش را به خاطر مواجه شدن با آن بیماری سرزنش کند. اما وقتی خودآگاهی وجود داشته باشد احتمالا این جملات حال و هوای انگیزشی به خود میگیرند. مثلا فرد با خود فکر میکند که بیماری مشکلی است که برای همه در سطوح مخلتفی ایجاد میشود و من میتوانم با روحیه و تقویت سریع ایمنی بدن، بر آن غلبه کنم.
