قانون پارتو چیست؟

قانون پارتو چیست؟ پارتو یا همان قانون هشتاد-بیست، اشاره به این موضوع دارد که 80 درصد اتفاقات، حاصل 20 درصد فعالیت‌هاست. قانون پارتو در دهۀ 90 میلادی به دست “جوزف ام جوران” ابداع شد. این فرد، نام این قانون را به احترام “ویلفردو پارتو” که اولین ایده‌های مربوط به 80/20 را ابداع کرده، قانون پارتو گذاشت. اگر بخواهیم مفهوم این قانون را با مثال توضیح دهیم باید به این نمونه‌ها اشاره کنیم:

• 80 درصد ثروت جهان در دست 20 درصد مردم قرار دارد؛
• 80 درصد نخود فرنگی‌های برداشتی در یک مزرعه، از 20 درصد غلاف‌های آن بیرون می‌آیند؛
• 80 درصد فروش یک فروشگاه را 20 درصد مشتریان آن تشکیل می‌دهند؛
• 80 درصد زمان شما را 20 درصد فعالیت‌های‌تان صرف می‌کند و مانند آن.

‌چنان‌که در مثال‌ها هم مشاهده کردید، این قانون گسترۀ وسیعی دارد. از نخودفرنگی‌های داخل مزرعه تا مدیریت مشتری، پول و زمان و غیره. با توجه به همین گستردگی، اغلب افراد، این قانون را در بهبود شرایط و موفقیت فردی به‌کار می‌برند. در این مبحث قصد داریم اصل و قانون پارتو از زوایای مختلف زندگی را برای شما توضیح داده و نحوۀ کارش را آموزش دهیم. با ما همراه باشید!

اصل پارتو در همۀ عرصه‌های زندگی

هدف از یادگیری قانون 80/20، صرفا ارائۀ چند آمار عجیب در ساخت‌های مختلف زندگی و سپس بازگو کردن آن برای اطرافیان نیست. هدف این است که با یادگیری آن بتوانیم در بخش‌های مختلف، 80 درصد‌ها و 20 درصدها را پیدا کرده و در زمان مناسب روی موضوع مناسب‌تر تمرکز کنیم.

یادتان باشد که بی‌توجهی به یافتن اولویت‌ها، می‌تواند تبدیل به یک عادت در زندگی ما شده و باعث شود در تمامی جنبه‌ها دچار مشکل شویم. شاید بهتر باشد قبل از همه، سراغ قانون پارتو در مدیریت زمان رفته و آن را توضیح دهیم.

قانون هشتاد-بیست در مدیریت زمان

مطمئنا بارها شما هم دچار این مشکل واقعا آزاردهنده شده‌اید که بعد از گذشت تمامی روز و در هنگام شب، تازه متوجه شوید که از صبح تا حالا درحال فعالیت بوده‌اید ولی عملا هیچ کاری نکرده‌اید! بلکه همۀ کارها و مشغله‌های ذهنی بزرگ‌تان هنوز هم باقی مانده و تغییری در آنها ایجاد نشده است.

این موضوع مربوط به آن قسمت از قانون پارتو است که عنوان می‌گوید: 80 درصد کارهای شما، صرفا 20 درصد اهمیت دارند و برعکس. در این بین، مشکل این است که شما خودتان را سرگرم آن 80 درصد کار کم‌ارزش کرده و کارهای اصلی را عقب انداخته‌اید.

در اولین قدم، برای استفاده از قانون پارتو در مدیریت زمان، نیاز به اولویت‌بندی کارها و تعیین اهمیت هر یک داریم. همین حالا یک خودکار و کاغذ بردارید و فعالیت‌هایی را که باید در طول روز برای انجام‌شان وقت بگذارید یادداشت کنید. از کوچک‌ترین تا مهم‌ترین‌ها:

• مسواک‌زدن اول صبح،
• پرداخت قبوض،
• دریافت دسته‌چک جدید از بانک،
• صحبت با رئیس شرکت در مورد مرخصی آخر هفته و مانند آن.

حالا وقت آن است که آنها را به ترتیب اهمیت، برنامه‌ریزی کرده و برای انجام‌شان اقدام کنید. بنابراین، 20 درصد مهم را تعیین کنید و قبل از همه به سراغ آنها بروید. به این صورت، 80 درصد کارها را انجام داده‌اید و اوقات باقی ماندۀ بسیار زیادی برای خودتان به‌دست می‌آورید.

نکته: در مطالب قبلی کتاب، در مورد راه‌کارهای کتاب “قورباغه‌ات را قورت بده” اثر برایان تریسی، توضیحاتی ارائه کردیم. طبق این مبحث، گفتیم که اگر فعالیت انجام نشده‌ای دارید که ذهن شما را به‌شدت مشغول خود کرده، حتما آن را در ابتدای روز انجام دهید تا بقیه‌ی وقت‌تان را بدون درگیری ذهنی به انجام بقیه کارها مشغول شوید. مثلاً اگر گفت‌و‌گو با رئیس از نظر شما کار سختی است، در همان ابتدای ورود به اداره به اتاقش بروید و موضوع مرخصی را با او در میان بگذارید.

تأثیر قانون پارتو در فروش

قانون پارتو در فروش هم مورد استفاده قرار می‌گیرد. این قانون در مورد کسب‌وکارهای فروش محصول و خدمات می‌گوید: 80 درصد فروش یک کسب‌وکار، مربوط به 20 درصد مشتریان آن است. طبق همین آمار، متوجه می‌شویم که بخش اعظمی از فعالیت یک فروشنده در فروشگاه یا شرکت، تنها صرفِ خدمات‌رسانی به مشتریانی می‌شود که یا قصد خرید محصول ما را ندارند یا اینکه سود کمی به مجموعه می‌رسانند.

البته قصد نداریم بگوییم که باید تمامی تمرکز را روی همان 20 درصد گذاشت و بقیه را فراموش کرد. هدف این است که بگوییم می‌توانید با شناخت آن 20 درصد اصلی، فروش و سود را افزایش دهید. مشتریان راضی، علاوه بر اینکه می‌توانند بیشتر از شما خرید کنند، می‌توانند در جذب مشتری به مجموعۀ شما از طریقِ بازاریابیِ دهان‌به‌دهان هم تاثیرگذار باشند.

قانون هشتاد-بیست در کسب‌و‌کار و مدیریت

هشتاد-بیست در کسب‌وکار هم استفادۀ زیادی دارد. از مدیریت نیروها گرفته تا مدیریت بحران و… .

طبق اصل پارتو، زمانی که بحران شکل می‌گیرد، تنها 20 درصد افراد درست کار می‌کنند و 80 درصد دیگر توانایی تصمیم‌گیری و انجام عمل صحیح را از دست می‌دهند. با توجه به این موضوع، شاید بهترین کاری که بعد از ایجاد یک بحران اقتصادی و… باید به انجام آن پرداخت این است که: سعی کنید فعالیت 80درصد نیروهای گفته‌شده را مدیریت کرده و حتی به‌کمک 20درصد نیروهای مفید، به آنها برای عبور از بحران آموزش دهید.

در این مسیر، توجه به 20 درصد نیروی پرکار را فراموش نکنید. مطمئنا زمانی که افراد پرکار مورد بی‌‌توجهی واقع شده و ببینند چنان که باید به آنها توجه نمی‌کنید، متمایل به کاهش سطح فعالیت خود می‌شوند. بنابراین در کنار آموزش به نیروهای دیگر، باید دائما قدردان زحمات و فعالیت نیروهای قوی‌تر باشید. (این قانون در حالت عادی هم جریان دارد و بیان می‌کند که 20 درصد نیروهای مجموعه باعث به‌وجودآمدن 80 درصد نتیجه‌ها می‌شوند.)

قانون پارتو در مورد مدیریت کسب‌وکار هم آماری ارائه می‌کند: 80 درصد ارزش کسب‌و‌کار شما، نتیجۀ 20 درصد از فعالیت‌هایی است که انجام می‌دهید! این، یعنی کافی است 20 درصد فعالیت مفیدتر خودتان را شناسایی کرده و روی آن تمرکز کنید. می‌توانید 80 درصد بقیۀ کار را به یک فرد یا تیم مطمئن بسپارید.

در کنار آمار مذکور، آمار مشابهی از پارتو وجود دارد که می‌گوید: از بین دلایل مختلف به‌وجودآورندۀ رکود و نزول در کسب‌وکار شما، فقط 20 درصدشان باعث به‌وجودآمدن 80 درصد این نتیجه‌ها شده‌اند! دقت کنید که با استفاده از همین آمارها، به‌راحتی می‌توان سطح فعالیت اضافۀ یک سیستم را کاهش داده و از آن برای افزایش سود استفاده کرد.

پارتو در مدیریت محصول

پارتو، اصلی هم در مورد تولید محصول دارد. طبق قانون پارتو در مدیریت تولید، 80 درصد از سودی که یک کارخانه و کارگاه به‌دست می‌آورد، نتیجۀ تولید 20 درصد محصولات است. طبق این تعریف، می‌توان با دید بسیار وسیع‌تر و گسترده‌تری برای مدیریت خط تولید اقدام کرد و با خارج‌کردن محصولات کم‌سود از آن، تمرکز بیشتری روی محصولات اصلی گذاشت. به‌این‌ترتیب، چنان‌چه توانایی مناسبی در بازاریابی داشته باشید، می‌توانید سهم خودتان از بازار را به‌شدت افزایش دهید.

علاوه‌براین، اصل دیگری از قانون پارتو در مورد محصولات چنین می‌گوید: 80 درصد نقص‌ها و کمبود‌ها در محصولات شما، حاصل 20 درصد مشکلات هستند. دقیقا مثل زمانی که در یک مسابقۀ رباتیک، رباتی صرفا به دلیل سرعت پایین یا جثۀ بزرگ خود، از رقبای خود شکست می‌خورد. پس این بار هم با شناخت مشکل 20 درصدی، می‌توان بازخوردی به ارزش رفع 80 درصد مشکلات پیدا کرد.