آیا شما از عزت نفس بالایی برخوردار هستید؟
عزت نفس چیست؟
چگونه عزت را تعریف میکنیم و داشتن عزت نفس پایین به چه معناست؟
عزت بر اساس توضیحات دیکشنری آکسفورد چنین تعریف شده است:
در نقش اسم: احترام و تحسین
در نقش فعل: احترام گذاشتن و تحسین کردن
هنگامی که به چیزی عزت میبخشید در واقع به آن احترام گذاشتهاید زیرا ویژگیهای مثبتی داشته که برای شما با ارزش هستند. تعریف عزت نفس هم این است که شما چگونه به خودتان احترام میگذارید و چقدر احترام قائل هستید.
داشتن عزت نفس پایین یعنی شما به اندازه کافی به خودتان احترام نمیگذارید و ارزش بالایی در خود مشاهده نمیکنید. اگر چنین حسی داشته باشید؛ ممکن است کنترل را از دست بدهید و نگرش منفی بر شما سیطره پیدا کند.
ممکن است اعتماد به نفس شما نیز کم باشد و به توناییهای خود در رسیدن به موفقیت باور نداشته باشید. همچنین محتمل است که نظرات منفی دیگران را بپذیرید و اعتمادی به دیدگاههای خود نداشته باشید.
برخی افراد اعتماد به نفس و غرور بیش از حدی دارند. اما ممکن است عزت نفس هم بیش از حد شود؟
فکر نمیکنیم چنین اتفاقی بیفتد. به این دلیل که اگر شما محدودیتهای خود را ندانید و اعتماد به نفس کاذب داشته باشید، احتمالاً سقوط خواهید کرد. به همین شکل، غرور کاذب هم میتواند خطرناک باشد و به فرد صدمه بزند. شما برای جلوگیری از چنین مشکلاتی، به تعادل و عزت نفس نیاز دارید.
در نگاه اول، عزت نفس موضوعی ساده است اما در حقیقت، پیچیدهتر از آن است که فکر میکنید. از یک طرف، شاید فردی را ببینید که به طور واضح کمبود اعتماد به نفس داشته باشد و خود را کم ارزش بداند.
برخی افراد نیز به نظر میرسد که اعتماد به نفس خوبی دارند اما تمام اعمال آنها برای سرپوش گذاشتن بر روی عزت نفس پایین آنها است. بسیاری از این افراد این موضوع را که مشکلاتی دارند، قبول نمیکنند و به ظاهر شدن با عزت نفسی بسیار زیاد (ظاهری نه واقعی) ادامه میدهند.
بسیاری از افراد وجود دارند که پستهای مهمی مثل مدیریت را در اختیار گرفتهاند اما در باطن، عزت نفس پایینی دارند. این افراد تظاهر میکنند که همه چیز را تحت کنترل دارند و تمام تصمیمات را با اطمینان کامل میگیرند. این موضوع باعث استرس و عذاب زیادی خواهد شد چراکه آن فرد باید تا جای ممکن به تظاهر ادامه دهد. فقط زمانی میتوانید چهره واقعی این افراد را مشاهده کنید که با مشکلی بزرگ مواجه شوند و نتوانند اوضاع را کنترل کنند. آنها قادر نیستند انتقاد را بپذیرند و انتظار دارند دیگران بدون هیچ سوالی به انجام کارهایی که میگویند، بپردازند.
عزت نفس همیشه مثبت و صادق است. به همین دلیل زمانی که یک فرد عزت نفس واقعی داشته باشد، به راحتی ناراحت و خشمگین نمیشود. چنین فردی قادر است هر نوع انتقاد صحیحی را بپذیرد. اعتماد به نفس فراوان آنها، در شرایط دشوار بیشترین کمک را به آنها میکند و هنگامی که نیاز باشد، درخواست کمک میکنند. اعتماد به نفس آنها اصیل و واقعی است و به دلیل خودآگاهی آنها به وجود آمده است.
وقتی که محدودیت و تواناییهای خود را به درستی بدانیم، متوجه میشویم که قرار نیست همه افراد و شرایط تحت کنترل ما باشند. عزت نفس واقعی این است که به دیگران اجازه دهید تصمیمات خود را بگیرند و مسئولیتش را نیز بپذیرند. همچنین باید بتوانید مسئولیت کارهای خود را بر عهده بگیرید. در این شرایط، همه چیز به تعادل میرسد.
روابط انسانی، چالشهای بسیار بزرگی هستند. هنگامی که رابطه با شکست مواجه میشود، آن فردی که واقعاً به اعمال خودش آگاه است و عزت نفس دارد، از این موضوع استفاده میکند تا ببیند چه کارهایی را اشتباه انجام داده و در چه مواردی نیاز به تغییر و تحول دارد. عزت نفس باعث میشود که فرد بتواند مسئولیت اعمال و رفتار خود را به طور کامل بپذیرد و در صورت لزوم، بتواند تغییراتی در خود ایجاد کند که به بهبود روابط کمک میکند. این موضوع میتواند فرق گستردهای در زندگی و روابط انسانی به وجود آورد.
سرزنش
سرزنش کردن معمولاً حسی بیهدف و ناکارآمد است و در بیشتر موارد، باعث میشود نسبت به عدم پذیرش مسئولیت؛ احساس بهتری داشته باشید. هنگامی که دیگران را سرزنش میکنید، به خودتان القا میکنید که تقصیری ندارید و همه مسئولیت را به گردن افراد دیگر میاندازید. در واقع روشی است برای سلب مسئولیت از خودتان.
پذیرش مسئولیت برای عزت نفس و اعتماد به نفس، بدین معنی است که بفهمید حداقل بخشی از آنچه برای شما اتفاق میافتد، مربوط به خود شما است. به جای سرزنش، که بسیار منفی است، از خود بپرسید که برای بهبود شرایط چه کاری باید انجام دهید؟ چه چیزی را میتوانید تغییر دهید و نتیجه و عاقبت آن چه خواهد بود؟
نکات مفید
- به خود بگویید «من میتوانم انجام دهم …»، «من میتوانم داشته باشم…» و باور کنید که میتوانید هر چیزی که در زندگی بخواهید، داشته باشید.
- بررسی کنید که چه زمان و در چه شرایطی ارزش خود را نادیده میگیرید. از خودتان بپرسید چه چیزی من را اذیت میکند؟ چه زمانی بیشتر از همیشه آزرده میشوم؟ به تجربیات خود از این شرایط فکر کنید و دلایل آزرده شدن خود را پیدا کنید.
- نوشتن تجربیات در یک دفترچه میتواند کمک کند که بفمید چه چیزهایی شما را عصبی و آزرده خاطر میکند. این موضوع کمک میکند که نگاه بهتری به حل مسائل داشته باشید.
تلاش واقعی داشته باشید تا بتوانید شخصیت واقعی خود را پیدا کنید. اگر طوری زندگی میکنید که ارزشهای خود را نادیده بگیرید، دچار عزت نفس پایین خواهید شد. شخصیت واقعی شما، فردی طبیعی، با اعتماد به نفس و کاملاً منحصر به فرد است. اما لازم است برای رسیدن به چنین شخصیتی، زمان بگذارید. این ماجراجویی سرانجام به شادی منجر خواهد شد، زیرا زمانی که با ارزشهای مهم (از نظر خودتان) زندگی کنید، حیات شما هدفمند خواهد بود.
توسعه نفس در مقابل پیشرفت نفس
میتوان گفت که تفاوتهای بسیاری میان این دو مفهوم وجود دارد. شاید بپرسید که این موضوع چرا مهم است؟
پیشرفت نفس: اگر بر روی پیشرفت نفس تمرکز کنید، ممکن است فکر کنید مشکل و ضعف دارید که باید برطرف شوند. این طرز فکر، بسیار منفی است.
توسعه نفس: اگر از دیدگاه توسعه نفس به مسئله نگاه کنید؛ میبینید که زندگی یعنی توسعه و حرکت رو به جلو. این دیدگاه به برطرف کردن مشکلات نمیپردازد و فقط میگوید باید به سمت جلو حرکت کرد. اگر میخواهید عزت نفس داشته باشید؛ بیشتر به تغییرات مثبت نیاز دارید نه اصلاح و رفع مشکلات.
تغییر کنید: برای بهبود عزت نفس و اعتماد به نفس، باید تغییر کنید و بزرگترین تغییر، باید در طرز تفکر و نگرش شما نسبت به مسائل باشد. همچنین لازم است که تغییراتی در زندگی خود به وجود آورید تا بتوانید با این طرز فکر جدید، سازگار شوید.
شما باید بر روی جایگزینی تفکرات مثبت با تفکرات منفی، تمرکز کنید و این موضوع شما را قادر میسازد تا برای توسعه نفس، قدمهای مثبت و تاثیرگذاری بردارید. البته این تغییرات به انرژی و صرف زمان نیاز دارد و بدون آن ممکن نیست.
تا به حال توجه کردهاید که افراد دارای اعتماد به نفس، چقدر انرژی بالایی دارند؟ از طرفی حتماً متوجه شدهاید افرادی با عزت نفس پایین، همواره انرژی کمی برای فعالیت دارند. پس ایجاد انرژی در خودتان را باید آغاز کنید و این میتواند نخستین قدم شما در شکستن چرخه منفینگری باشد.
اما چگونه باید سطح انرژی را افزایش داد؟ در ادامه چند توصیه برای این کار را آوردهایم:
- تمرینات بدنی بیشتری انجام دهید. نه فقط تمریناتی که به شما انرژی میدهند، بلکه تمریناتی که میتوانند در ظاهر و احساسات شما نیز تاثیر مثبتی داشته باشند.
- خوب غذا بخورید و برنامه صحیحی برای تغذیه داشته باشید. رژیم غذایی بسیار مهم است. بنابراین سعی کنید وعده غذایی سالم و مقوی را از دست ندهید. شما باید به بدن خود احترام بگذارید و غذای خود را کنترل کنید.
- خوب بخوابید. حتماً خواب شبانه راحتی را تجربه کنید. خواب طبیعی با مدت زمان مناسب، خستگی شما از تمرینات و فعالیتهای روزانه را دفع میکند و باعث میشود بدن و ذهن سالمتری داشته باشید.
- هرقدر که میتوانید در کنار افرادی که دوست دارید باشید. در هفته حتماً مدت زمانی را برای فعالیتهایی که میپسندید و از آنها لذت میبرید، اختصاص دهید.
احساسات دورنی خود را بهبود دهید
چگونه میتوانید تصویری که از خود در ذهن دارید را بهتر کنید؟
بهترین راه برای پاسخ به این سوال این است که چگونه باید عزت نفس خود را بهبود ببخشید. افرادی هستند که سالها بخاطر افسردگی و عزت نفس کم، در رنج و عذاب هستند. چنین مشکلی ممکن است باعث شود این افراد دوستان چندانی نداشته باشند و در جامعه نیز به عنوان فردی خجالتی شناخته شوند.
میتوان با تمرین و صرف زمان، این مشکل را حل کرد. احتمالاً تصویری که از خود دارید کاملاً غیرواقعی است و شما آن چیزی که فکر میکنید، نیستید.
میتوانید قدم به قدم خود را تغییر دهید. اولین کار این است که تفکرات منفی را دور بریزید و به سمت تفکرات مثبت بروید. سخن گفتن درباره این موضوع آسان است اما تغییر تفکرات ممکن است هفتهها یا ماهها طول بکشد. همچنین ممکن است به یک پزشک متخصص نیاز داشته باشد تا شما را راهنمایی کند و در صورت نیاز با استفاده از دارو بتوانید ذهن خود را آرام کنید.
سعی کنید با خودتان مهربان باشید. ببینید که واقعاً به دنبال چه چیزی در زندگی هستید و برای دستیابی به آن تلاش کنید.
لطفا نظرتان را با ما در میان بگذارید.