مناظره به شرط بُرد: نگاهی بر اصول و فنون مناظره

0 ۲,۴۵۵

به تعداد 7 میلیارد آدمی که روی این کره خاکی نفس می کشند اختلاف نظر و سلیقه وجود دارد. گاهی این اختلاف نظر ها به قول معروف بالا می گیرد و عمومی می شود. مثلا در یک معامله تجاری هر لحظه ممکن است هر طرف به خاطر رد قیمت پیشنهادی طرف مقابلش ساز مخالف بزند، مشاجره شکل بگیرد و خلاصه معامله را به هم بزند. در چنین مواردی همان دو نفر با مشارکت افراد دیگر شروع به مباحثه و تبادل نظر می کنند تا از متضرر شدن یکدیگر جلوگیری کنند. نهایتا بعد از کلی بحث و جدل یکی از دو طرف قانع می شود، یکی به عنوان برنده یا پیروز میدان و دیگری به عنوان بازنده یا کسی که کوتاه آمده است معرفی یا شناخته می شود. شاید دیدن این روند پر پیچ و خمی که توصیف کردیم برای تماشاگران ساده باشد؛ اما در این بین ترفندهایی به کار گرفته شده و به قول معروف فن هایی زده شده که کسانی که بیرون از بحث قرار دارند از آن بی خبر هستند. نگاهی ریزبینانه به جاده پر پیچ و خم این شیوه از گفتگوها یا مناظره ها نشان می دهد که لازمه پیروزی در برابر رقیب تسلط بر اصول و فنونی از پیش تعیین شده است. اصول و فنون مناظره که شناخت آن ها ضامن پیروزی در برابر رقیب در معاملات، مصاحبه ها، مباحثه های دوستانه و …است.

شاید برای کسانی که خارج از مناظره قرار دارند دنبال کردن چنین بحث کشداری خسته کننده باشد و فقط دنبال شناخت پیروز یا بازنده مناظره باشند. مثلا دیدن مناظره های چند ساعته انتخاباتی شاید از ظرفیت صبر و حوصله همه خارج باشد و کم تر کسی دقیقا بداند چه اتفاقاتی در پس این شکست یا پیروزی رخ داده است.

از آن جایی که مناظره به عنوان یک مهارت گفتاری یا فن بیان بخشی از زندگی روزمره ما را تشکیل می دهد تصمیم گرفتیم با جمع آوری این مطلب نگاهتان را نسبت به تمام این اصول و فنون مناظره و ترفندهایی که مناظره کنندگان موفق دنیا به کار می برند عوض کنیم.

مشاهده مقاله  نگاهی بر متداول ترین اختلالات گفتاری و دلایل آن در فن بیان

بررسی اصول و فنون مناظره

در تکنیک های فن بیان در مناظره به برخی از اصول ترفندهای عمومی مثل خود مختاری، پذیرش اشتباهات، استفاده از ضعف های شخصی به عنوان یک نقطه قوت و…اشاره کردیم و گفتیم که مناظره مثل راه رفتن روی لبه پرتگاه مخاطره آمیز است.

با این پیش درآمد به سراغ سایر اصول و فنون مناظره می رویم که خیلی جزئی تر و بر اساس تجربیات مختلف در مناظره های کاری، دانشجویی، سیاسی و…به دست آمده اند.

بررسی اصول و فنون مناظره

مناظره به شرط بُرد _ بُرد!

یکی از بزرگ ترین ضعف های مذاکراتی یا مناظره ای روز دنیا قانون ناپایدار و مخرب بُرد و باخت است که کمر هر چه مناظره موفق و دنباله دار است را شکسته! این ببرد و باخت به عنوان یک فرمول کلیشه ای مخرب از دیرباز در آلبوم ذهن ما ثبت شده است و انگار تغییر پذیر هم نیست.

در یک مناظره نظیر یک بازی مفهوم برد و باخت اولین و تنها ترین هدف بین بازیکنان می شود. در مناظره مثل بازی، مناظره کنندگان بر یک محور ثابت برد و باخت حرکت می کنند. دو طرف تلاش خود را می کنند تا بالاخره پیروز میدان شوند و طرف مقابشان را ضربه کنند. چنین مناظره ای شاید بر اساس قانون طبیعت منطقی به نظر برسد اما بسیار شکننده و ناپایدار خواهد بود؛ طوری که به محض زمین خوردن رقیب مناظره تمام می شود هیچ فرصتی برای تثبیت جایگاه برای طرف پیروز باقی نمی ماند.

بررسی اصول و فنون مناظره

تنها بازی موفق در طول یک مناظره بازی برنده-برنده است. بازی بُرد-بُرد بر خلاف تفکر برخی به شما قدرت کافی برای حرف زدن یا اظهار نظر می دهد و منظور از بازی برنده برنده به هیچ وجه برخورد ساده لوحانه با رقیب نیست.

مشاهده مقاله  حاضر جواب بودن ، جملات حاضرجوابی

چگونه بُرد – بُرد بازی کنیم؟

فن بیان در چنین حالتی به ما می گوید که وقتی رقیب در شرایط بحرانی قرار می گیرد و در حال سقوط است شرایط را برای او سخت تر نکنیم. مثلا وقتی که رقیب تقریبا در حال باختن است با لفاظی های بیشتر، ارائه سند و مدرک و تشویش اذهان جو را بیشتر نسبت به او تخریب نکنیم. با این کار می توان بدون این که طرف مقابل را زمین زده باشید از او سبقت بگیرید!

مبارزه کلامی؛ و نه دعوا!

تفاوت مبارزه با انتقام جویی یا دعوا کردن واضح است. در طول مبارزه فرد مقید به یک سری قوانین و مقررات است و می داند که باید در چارچوب یک سری استاندارد ها فن بزند. در مناظره هم به همین ترتیب؛ یعنی شما به عنوان کسی که قصد دارد از طریق فن بیان و بدون هیچ گونه درگیری رقیب خود را پایین بکشید پایبند یک سری قوانین زبانی یا گفتاری هستید و از این مرز پای خود را آن طرف تر نمی گذارید!

بررسی اصول و فنون مناظره

مناظره یا هنر رزمی؟

مبناظره نوعی هنر رزمی است. هنری که شما به واسطه آن هم از خود حفاظت کرده اید و هم رقیب را تحت اصول و فنون مناظره به چالش کشیده اید. اما در این مبارزه چه قوانین کلامی وجود دارد؟

  • ادب را رعایت کنید؛ هرگز از این جمله که “تو نمی توانی درست و حسابی استدلال کنی” یا ” تو نمی توانی مدرک بیاوری” طرف مقابل را تحقیر نکنیم
  • کمک کار رقیب باشید. یک شکل از هنر اندیشیدن دیالکتیک در فن بیان دقیقا در چنین شرایطی به کار می آید. مثلا اگر رقیب در حال ارائه اسناد و شواهد است به او کمک کنید و سریع اسناد خود را رو کنید: بگذارید به شما با این پرونده ها کمک کنم تا کارتان ساده تر شود…
مشاهده مقاله  6 نکته کلیدی در کسب آمادگی پیش از سخنرانی: اصولی تمرین کنید!

حرف های قلمبه سلبمه ممنوع!

ما گاهی قربانی دایره لعات تحصصی و پیشرفته ای می شویم که سعی داریم آن را در محیط مناظره به رخ بکشیم. شاید در چنین مواردی استفاده از واژگان و اصطلاحات عامیانه بیشتر مورد تایید باشد تا واژگانی که طرف مقابل مدام بخواهد از شما درباره معنا و مفهومشان سوال بپرسد!

گاهی همین جملات و عبارات ساده هستند که خود به جملات هیپنوتیزم کننده تبدیل می شوند.

بررسی اصول و فنون مناظره

راه تغییر و تحریف را با زبان بدن ببندید!

یکی از دغدغه های مناظره کنندگان در طول مناظره احتمال تحریف سخنان عامیانه و ساده آن ها از جانب مناظره کننده است. این حالت بیشتر زمانی به وجود می آید که وقت ما تمام شده و مجبور هستیم سخنان خود را به خاطر کمبود زمان ناتمام بگذاریم. در چنین مواقعی رقیب که حالا فرصت کافی در اختیارش قرار گرفته ممکن است سواستفاده کند و با بیان حرف های ضد و نقیض از طرف ما هر چه رشته بوده ایم را پنبه کند!

توصیه ما در چنین مواردی استفاده زیرکانه از زبان بدن است. در لحظه آخر که مخاطب می خواهد گفته هایتان را تحریف کند راهی ندارید جز زبان بدن. مثلا بلافاصله در لحظه آخر می توانید با دست هایتان گفته های طرف مقابل را رد کنید و مدام اشاره کنید که با نظر او مخالف هستید.

بررسی اصول و فنون مناظره

لحن و زبان در مناظره

لحن در طول سخنرانی، مناظره یا گفتگوهای روزمره خیلی مهم است. در کنار این که لازم است زبان شما علمی، مودبانه و کاملا شفاف باشد به لحنی نرم نیاز دارید که با استفاده از آن بتوانید به دور از بی حوصلگی کلمات را ادا کنید. از کلمات و عبارات بیگانه استفاده نکنید و سعی کنید لحنتان شعارگونه نباشد.

[تعداد: 1    میانگین: 5/5]

نظر خود را بنویسید

Your email address will not be published.