وقتی به بطن سخنرانی و اهداف آن می‌نگریم متوجه می‌شویم که سخنرانی چیزی جز سوال و جوابی نیست که بین ما و مخاطب به صورت مستقیم یا غیرمستقیم رد و بدل می‌شود. اصلا انگیزه اولیه در افرادی که در یک سخنرانی حضور پیدا می‌کنند همین سوالی بوده است که ذهن آنها را به خود مشغول کرده است. اما یه سخنران به جز این سوال اولیه، تشنه آن است که سخنرانی با پرسش و پاسخ به یک گفتگو تعاملی تبدیل شود و به دنبال هر راهی برای تشویق مخاطب به کنجکاوی و پرسشگری است.
شاید ایجاد چنین تعاملی بین مخاطب و سخنران را بهتر باشد به رشد و نمو یک دانه تشبیه کنیم. از زمانی که یک دانه سست و شکننده در خاک قرار می‌گیرد تا زمانی که بخواهد به یک درخت پربار تبدیل شود نیاز به مراقبت و تغذیه دارد. در سخنرانی نیز مسئول این تغذیه و مراقبت خود سخنران است که باید به تشویق مخاطب به کنجکاوی بپردازد.
بنابراین به عنوان یک سخنران این شما هستید که باید ذهن مخاطبانتان را درگیر کنید و برای پرسش و پاسخ آنها را ترغیب کنید. در این زمینه چه ایده‌هایی دارید؟ تا کنون چه ترفندهایی برای برگزاری و مدیریت جلسات پرسش و پاسخ بعد از سخنرانی به کار می‌گرفتید؟
مطلب امروز دانشگاه زندگی مجموعه‌ای از ترفندهای کلیدی برای تشویق مخاطبان به تعامل و پرسش در طول سخنرانی است. امری که بر نشاط، تحرک و بازدهی سخنرانی کمک می‌کند.
6 ترفند برای تشویق مخاطب به کنجکاوی و سوال پرسیدن در سخنرانی
می‌دانید که برگزاری جلسات پرسش و پاسخ یکی از مهارت‌های سخنرانان حرفه‌ای و در عین حال از مزایا سخنرانی‌های گفتگومحور است. سخنرانی‌هایی که از جلسات پرسخ و پاسخ اصولی و منظمی برخوردار باشند و طی آن به تمام علامت‌های سوالات ذهن مخاطبان پاسخ داده شود معمولا از اعتبار و ارزش متفاوتی نزد شرکت‌کنندگان برخوردار هستند. در کنار این موضوع نیز به خوبی می‌دانیم که برگزاری موفق و از پس از آن مدیریت و به سرانجام رساندن این گونه جلسات کار دشواری است و هر سخنرانی از پس آن برنمی‌آید مگر با کسب مهارت‌های مرتبط.
برای راحت‌تر شدن برقراری این تعامل به نکات زیر توجه کنید:
سطح سخنرانی را در سطح مخاطبان خود نگه دارید
اولین مرحله برای شروع کنجکاوی مخاطب صحبت کردن در حد یا سطح علمی آنها است؛ در غیر این صورت هیچ تلاشی از سوی مخاطب برای ابهام‌زدایی صورت نمی‌گیرد. منظور از صحبت کردن در سطح مخاطبان و نگه داشتن سطح سخنرانی در سطح علمی آنها، پیچیده شدن سخنرانی نیست. شما برای این که بهترین نتیجه را از سخنرانی داشته باشید ملزم هستید که در حد اطلاعات مخاطبان خود سخن بگویید. اما گاهی گفتگوی سخنران آن قدر پیش‌پاافتاده می‌شود که باعث می‌شود مخاطب بی‌حرکت و بی‌عکس‌العمل باقی بماند.
تمام جنبه‌های یک سخنرانی را پوشش ندهید!
فکر می‌کنید اولین گام برای تشویق مخاطب به کنجکاوی چیست؟ بله؛ قطعا مبهم ماندن نکات و یا به فکر واداشتن مخاطب باعث ایجاد این سوالات می‌شود.
بنابراین اگر در طول سخنرانی تمام نکات ذکر شوند و هیچ جنبه‌ای از سخنرانی پوشیده و مبهم باقی نمانده باشد هیچ سوالی نیز باقی نمی‌ماند که مخاطب نپرسد!
تمایل خود را برای پرسش و کنجکاوی مخاطب نشان دهید!
گاهی مخاطب از سوال پرسیدن پشیمان می‌شود چون همواره می‌ترسد با پاسخ‌های تدافعی در سخنرانی رو به رو شود. بنابراین لازم است به عنوان یک سخنران از همان ابتدا تمایل واقعی خود را برای طرح سوالات احتمالی نشان دهید. بدین منظور راهکارهای مختلفی وجود دارد:
- وسط سخنرانی سوالات مختلفی مطرح کنید. این ترفند به مخاطب نشان می‌دهد که می‌تواند حتی حین سخنرانی سوال بپرسد و در ارتباط با مباحث یک گفتگو گرم و جذاب شکل بگیرد
- به آنها گوشزد کنید که یک سوال در ارتباط با یک موضوع بیش‌تر زمانی ارزش گفتگو دارد که به تازگی بدان پرداخته شده باشد. بنابراین نگه داشتن سوالات تا پایان سخنرانی بازدهی کافی ندارد
دقت کنید که آن روی دیگر سکه را هم در ارتباط با تشویق مخاطب به کنجکاوی باید در نظر بگیرید. به طور کلی سوال پرسیدن به طور دائمی امکان طرح پرسش‌های خارج از بحث را از سوی مخاطب فراهم می‌آورد. از طرفی ممکن است همین پرسش و پاسخ‌ها طولانی شوند و وقت زیادی از بدنه اصلی سخنرانی بگیرند. بنابراین توصیه می‌کنیم فقط و فقط در سخنرانی‌هایی که زمان کافی در اختیار دارید از این ترفند استفاده کنید
از مخاطبان بخواهید سوالات خود را یادداشت کنند
چه سوالات اول یا حین سخنرانی مطرح شوند چه در پایان سخنرانی، توصیه ما آن است که حتما از مخاطبان خود بخواهید ابهاماتشان را یادداشت کنند. این ترفند کمک می‌کند تا مخاطبان سوالات خود را فراموش نکنند و به محض فراهم شدن موقعیت مناسب آنها را مطرح نمایند.
به مخاطبان تاکید کنید که هیچ سوالی احمقانه نیست!
برای همه ما پیش آمده است که هنگام طرح یک سوال از خودمان بپرسیم آیا این سوال ارزش طرح شدن دارد یا نه. یا این که تصور کنیم این پرسش در چنین جمعی مسخره و احمقانه به نظر می‌رسد.
هنر یک سخنران حرفه‌ای آن است که برای تشویق مخاطب به کنجکاوی با آغوش باز هر گونه سوالی را بپذیرید و بدون توجه به نوع سوال، بلافاصله بگویید : “چه سوالی خوبی!”
این واکنش به بقیه افرادی که مایل هستند سوال بپرسند کمک می‌کند تا حتی در صورت احمقانه بودن سوال، از ذکر و بازگویی آن نترسند!
از مخاطبان بخواهید سوالاتشان را با افراد کناری به اشتراک بگذارید
در طول سخنرانی هر کسی در کنار فرد دیگری قرار دارد که همزمان ممکن است سوالات مختلفی برای آنها ایجاد شود. این در حالی است که اگر فرد خجالتی باشد حتی تشویق مخاطب به کنجکاوی یا استفاده از ترفندهای قبلی باعث نمی‌شود که سوالش را با خیال راحت مطرح کند.
ترفندی که به نظر در این شرایط عملی است دعوت مخاطبان برای به اشتراک‌گذاری سوالاتشان با یکدیگر است. به این شکل که در مقطعی از سخنرانی از افراد حاضر بخواهید سوالاتی که دارند را با هم مطرح کنند و جواب را رد و بدل کنند. در صورتی که به پاسخ مناسبی نرسیدند سوالات خود را با شما به اشتراک بگذارند.
سلام. برای جذب مخاطبان در سخنرانی هم مطلبی دارین؟